“Onderzoek in Uitvoering” was dit jaar het thema van het SIA-congres dat half november in Nieuwegein plaatsvond. In lezingen, workshops, debatten en ontmoetingen draaide alles om praktijkgericht onderzoek binnen hogescholen. Saxion was goed vertegenwoordigd in het inhoudelijke programma en leverde een bijdrage aan vijf van de twaalf presentaties tijdens het congres. Sarah Coombs en Renate Mattiszik, beiden verbonden aan Saxion Bibliotheek en Saxion Research Services (SRS) doen verslag.
Renate Mattiszik, werkzaam als Data Librarian binnen Saxion: “SIA is één van de grootste subsidieverstrekkers voor hbo-onderzoek en organiseert dit congres jaarlijks. Het thema van dit jaar sloot goed aan op de fase waarin onderzoeksondersteuning binnen Saxion zich inmiddels bevindt. Vanuit Saxion Research Services, waarin een aantal Saxion-afdelingen samenwerken, ondersteunen we onze onderzoekers bijvoorbeeld met de Research Drive. Op verzoek van SURF, waarmee we als eerste klant een pilot draaiden, hebben we vanuit Saxion verteld over hoe we deze cloud-toepassing binnen onze hogeschool inzetten. Onderzoeker Gerald Ebberink, verbonden aan het Saxion-lectoraat Nanotechnology, deelde zijn ervaringen als gebruiker. Vervolgens hebben we toegelicht hoe Saxion Research Services is opgezet en hoe we vanuit die dienst het werken met de Research Drive ondersteunen. Tenslotte zijn we nog iets verder uitgezoomd: Hilke Koers van SURF legde uit hoe de Research Drive is ontwikkeld en wat de plannen voor de toekomst zijn.”
Saxion-ervaringen met het gebruik en de ondersteuning van de Research Drive
Sarah Coombs, adviseur voor Research Support binnen Saxion, vult aan dat Saxion destijds zelf contact zocht met SURF om te onderzoeken in hoeverre de clouddienst ingezet kon worden om binnen de hogeschool een slag te slaan met het centraal opslaan en (met externen) van onderzoeksdata. Gangbare platforms als Dropbox, Evernote, OneDrive en Google Drive werden weliswaar door onderzoekers ingezet, maar vormden geen gegarandeerd veilige omgeving om data op te slaan en te delen. Sarah: “Onderzoekers moesten hun data kwijt en zochten zelf naar dit soort oplossingen. De organisaties achter dit soort platforms zijn niet altijd betrouwbaar als het om privacy gaat. De komst van de AVG gaf, naast de steeds verdere verzuiling van het datalandschap, meer dan voldoende aanleiding om als hogeschool te zoeken naar een centrale en veilige oplossing voor het stallen en gebruiken van onderzoeksdata. Gerard Ebberink kon in zijn presentatie als directe gebruiker van onze Saxion Research Cloud Drive vertellen hoe hij met zijn onderzoeksteams van die verschillende platforms is overgegaan naar deze centrale Saxion-clouddienst.”
Hoewel SURF, gevoed door de resultaten uit de Saxion-pilot, nog stevig verder ontwikkelt aan de Research Drive, heeft de clouddienst zijn weg inmiddels ook binnen de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) gevonden. Fontys en de Hanzehogeschool verkennen momenteel de mogelijkheden van de Research Drive voor hun eigen onderzoekslandschap.
“We geven persoonlijke uitleg of workshops aan onderzoeksteams, nemen de onbekendheid weg en helpen onderzoekers op weg.” – Renate Mattiszik
Binnen Saxion is de Saxion Research Cloud Drive steeds meer gemeengoed aan het worden. Directe ondersteuning in het gebruik vindt plaats via Saxion Research Services. Renate: “Zodra een onderzoeker zijn onderzoeksproject begint in te richten voor de uitvoerende fase, krijgt hij toegang tot een gedeelte van de Research Cloud. Vanuit SRS is er een datasteward beschikbaar, die de onderzoeker wegwijs maakt in de cloud: hoe ga je data delen, met wie ga je welke data delen en hoe houd je je informatie goed geordend? Maar ook: waar moet je aan denken als je data deelt? We geven persoonlijke uitleg of workshops aan onderzoeksteams, nemen de onbekendheid weg en helpen onderzoekers op weg. Daarna kunnen zij zelf vormgeven aan hun onderzoek en het stallen en gebruiken van de data. Saxion Research Services komt in een volgende fase weer aan bod. Als het onderzoek is afgerond, helpen en adviseren wij bij het overzetten van de data. Voor lange termijnopslag in de Repository en bij het open access beschikbaar stellen ervan, als dat van toepassing is. We geven daarbij advies. Bijna altijd is dat maatwerk, want elk onderzoek heeft zijn eigen kenmerken en randvoorwaarden.”
“Je ziet dat de techniek stagneert, als er nog nagedacht wordt over een beleidsrichting.” – Sarah Coombs
Als pilot-afnemer van de Research Drive bevindt Saxion zich in de experimentele voorhoede van het centraal faciliteren van de veilige clouddienst voor onderzoeksdata binnen hogescholen. Dat proces verloopt met vallen en opstaan. Sarah Coombs is daar eerlijk over: “Niet alles gaat natuurlijk vlekkeloos, maar dat hoort bij pionieren. Vanuit Saxion Research Services proberen we steeds een schakel te zijn tussen SURF als ontwikkelaar en onze onderzoekers als gebruikers van de Research Drive. Als we kijken naar wat de Research Drive op papier qua datavolume aan zou moeten kunnen, dan zien we dat nog niet altijd terug in de praktijk. Toch zetten we belangrijke stappen. Niet alleen voor onszelf als Saxion, maar ook om andere hogescholen een goede start te kunnen bieden.”
Seinen op groen
Die start zit hem niet alleen in het technisch inbedden van de Research Drive in het ict-landschap binnen de hogeschool, maar begint volgens Sarah en Renate met maken van beleidskeuzes. Het beleid is uiteraard niet in beton gegoten, maar moet meebewegen met het sterk in ontwikkeling zijnde vakgebied. Sarah: “Je ziet wel dat de techniek stagneert, als er nog nagedacht wordt over een beleidsrichting. Bij Saxion stonden wat dat betreft de seinen op groen. Bijvoorbeeld door het vaststellen van richtlijnen waarmee onderzoekers naar centrale dataopslag geleid worden. We hebben er destijds ook voor gekozen twee landelijke experts op het gebied van Research Data Management mee te laten denken over het vormgeven van ons eigen RDM-beleid. Ik denk dat dat een goede zet is geweest.”
