De afstudeergroep BerfloCiviel van de opleiding Civiele Techniek, bestaat uit Michelle Kleinjan, Mark Grobbink, Stasia Rutgers en Timo Smit. Zij ontwierpen voor hun afstuderen allemaal een onderdeel van het afstudeerproject ‘Herinrichting Berflobeek Hengelo’. Van de straten, afwatering, bruggen tot beek; alles hebben ze in hun ontwerp opgenomen. Ik sprak met Michelle en Mark over dit project. “Uit onze testopstelling kwam dat ons plan wel haalbaar is, ook al voldoet het niet aan de richtlijnen.”
Herontwerp Berflo Es
Toen de tijd aanbrak voor Michelle en Mark om af te studeren, hebben ze heel soepel een afstudeergroep gevormd. Alle groepsgenoten hadden dezelfde visie: ze wilden een uitdagende opdracht hebben. De groep heeft verschillende waterschappen benaderd. Michelle zegt hierover: ‘We zijn bij deze opdracht gekomen via waterschap Vechtstromen. Zij hebben een opdracht aangedragen in samenwerking met de gemeente Hengelo. Onze opdracht is het herontwerpen van de Berflobeek gelegen in de wijk Berflo Es, Hengelo. Hierbij zijn ook de omliggende straten klimaatadaptief herontworpen. Het doel is om de wijk integraal te koppelen aan de beek, zodat de beek weer echt onderdeel wordt van de wijk. Het is belangrijk om de wijk klimaatadaptief in te richten. Hierdoor kan water- en hitteoverlast in de toekomst worden voorkomen.”
Vervuilde beek
De Berflo Es is een vooroorlogse wijk. Het was aan de afstudeergroep om te bedenken hoe deze wijk een opfrisbeurt kan krijgen. Michelle: “De beek liep er altijd al, maar is uit het straatbeeld verdwenen omdat deze heel vervuilde is geraakt. De wijk zit in de buurt van de oude Stork fabrieken en er kwamen veel verontreinigde stoffen vanuit de fabriek naar deze plek. Men wilde deze juist verbergen.” Nu is het tijd voor verandering, want het water kan veel positieve effecten hebben voor klimaatadaptiviteit. Mark: “Het is echt de bedoeling dat de beek weer een centraal punt van de wijk wordt.”
Passie
De verdeling van onderwerpen ging erg soepel. Michelle zegt hierover: “‘Het project is opgedeeld in verschillende onderdelen. Stasia doet de wijkinrichting van het ontwerpgebied, hiervoor heb ik de afwatering ontworpen. Timo is de beek aan het herontwerpen, zodat deze beek weer in het straatbeeld komt.’ Mark houdt zich bezig met het ontwerpen van de bruggen: “Gedurende de opleiding kom je er echt achter welk stuk van het werkveld het best bij je past. Voor mij zijn dat de bruggen, al sinds kleins af aan fascineert dit mij. De combinatie van het verkeer, de waterstroom en de constructie gemaakt van verschillende materialen, maakt het voor mij interessant en uitdagend. In dit project mocht ik brugconstructies berekenen en ontwerpen.” Volgens Mark vindt iedere student tijdens de opleiding wel een onderdeel dat hij of zij extra interessant vindt. “Je weet eigenlijk van al je klasgenoten wel waar hun passie ligt en wie op welk stukje wil afstuderen. Zo verliep de verdeling van de onderwerpen heel natuurlijk.”
Afwijken van de norm
Michelle heeft voor haar onderdeel, de afwatering, een testopstelling gemaakt. De hele groep heeft haar hierbij geholpen. Michelle: “We hadden een voorlopig ontwerp gemaakt, maar dat zou niet helemaal aan vastgestelde richtlijnen voldoen. Toen moesten we een oplossing bedenken. Je mag van de richtlijnen afwijken als je daar een goede reden voor hebt.” Mark: “Het leek ons leuk om dat zelf te gaan testen zodat we bewijs hadden dat ons ontwerp wel toepasbaar is. Wij willen dat water centraal staat in de wijk. Hiervoor hebben we de keuze gemaakt om bovengronds af te wateren door middel van goten in de groenstrook. Traditioneel gezien wordt het water via straatkolken en leidingen ondergronds afgevoerd. Aan een afwateringsgoot zitten richtlijnen, waar ons voorlopig ontwerp niet aan kon voldoen door het gebrek aan hoogteverschillen. Uit onze testopstelling kwam dat ons plan wel haalbaar is, ook al voldoet het niet aan de richtlijnen.”
Testopstelling
Dat de groep zelf een testopstelling ging bouwen, toont hun grote passie. Er zijn bij de opleiding namelijk testopstellingen beschikbaar, maar hiermee kon het doel van de test niet behaald worden. Mark: “Michelle kwam met het idee hoe het eruit moest zien. Ik heb vervolgens een paar schetsen op papier gezet. Hoe kunnen we zoiets bouwen en hoeveel gaat dat ongeveer kosten. Het waterschap was akkoord met onze begroting en binnen twee weken hadden we de testopstelling af. Ondertussen moesten we ook doorgaan met ons reguliere afstuderen. Het is bijzonder om als student dingen te onderzoeken die afwijken van de norm. Als het wel wordt onderzocht, wordt dat vaak digitaal gedaan, maar wij hebben juist gekozen voor een aanpak met een fysieke testopstelling.”
Aandacht van docenten
De testopstelling kreeg ook aandacht van docenten. Michelle: “We werken iedere dag met zijn vieren aan ons afstudeerproject in een eigen werkruimte op school. In het waterlab hebben we de goot neergezet om de testen uit te voeren. Leraren kwamen regelmatig langs om te kijken waar we mee bezig waren. Het hele proces was in het begin chaotisch, maar uiteindelijk zijn we heel trots dat we deze testen hebben uitgevoerd.”
Klimaatadaptief
Ook in het ontwerp hebben ze gekozen voor een alternatieve aanpak. Mark zegt hierover: “Er wordt vaak gezegd dat er weinig ruimte is in een straat. Daarom is er vaak bijna geen plek voor groen. Stasia heeft ontworpen vanuit het perspectief om eerst alles groen te maken en dan te kijken wat echt verhard moet zijn. Zo bleef er veel meer groen in het ontwerp.” Dat er meer groen in het straatbeeld komt is erg belangrijk als het gaat om klimaatverandering. Michelle: “Groen is de beste oplossing tegen hittestress, je creëert meer schaduw. Ook houdt groen water vast, waardoor er minder last is van droogte. Door veel groen te gebruiken is de gevoelstemperatuur in de straat veel aangenamer.”
Realisatie van het ontwerp
Wat het waterschap precies met het ontwerp van de groep gaat doen, is nog onzeker. Mark: “Het wordt nog niet meteen gerealiseerd, zo’n ontwerpproces duurt normaal enkele jaren. We hebben dit nu in een half jaar gedaan dus moesten veel aannames doen. Voor echte realisatie is nog veel meer onderzoek nodig."
