Geweld hoort nergens thuis | Hogeschool Saxion

Omschrijving

Hoewel in de afgelopen jaren door professionals en gemeenten is ingezet op de (preventieve) aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling, worden nog veel signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling gemist. Uit de Nationale Prevalentiestudie naar huiselijk geweld en kindermishandeling, verricht in 2017, blijkt dat er geen daling is in de prevalentie van kindermishandeling. Sinds januari 2019 is de verbeterde meldcode van kracht die een afwegingskader bevat. Deze verbeterde meldcode zou professionals moeten ondersteunen in het eerder melden van acute of structurele onveiligheid bij Veilig Thuis. Om huiselijk geweld en kindermishandeling eerder en beter in beeld te brengen en duurzaam te stoppen, is het (her)kennen van risicofactoren en een effectieve ketensamenwerking essentieel. Uit de praktijk in Twente lijkt er onder professionals sprake te zijn van handelingsverlegenheid bij het vroegtijdig signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling bij ongeboren en jonge kinderen en het multidisciplinair optrekken in adequate vervolgstappen na signalering bij deze doelgroep. Dit leidt er toe dat er vaak pas wordt ingegrepen als een kind op de basisschool zit. Mogelijk komt dit doordat kinderen onder de 4 jaar gemakkelijker buiten het zicht van anderen kunnen blijven. Daarnaast lijken professionals die betrokken zijn bij het (ongeboren) kind of gezin elkaar onvoldoende op de hoogte te stellen van een onveilige gezinssituatie. Uit onderzoek blijkt de kraamzorg, verloskundigen en gynaecologen nauwelijks geconsulteerd te worden. Ook is de indruk dat er onvoldoende terugkoppeling plaatsvindt van de ingezette hulp en het moment van beëindigen van hulp, waardoor monitoring van het gezin bemoeilijkt wordt.

Dit project richt zich op ongeboren en jonge kinderen (-9 maanden tot 4 jaar) die in een onveilige thuissituatie opgroeien. Zij vormen een kwetsbare groep, omdat zij zichzelf nog niet kunnen verweren en niet kunnen aangeven dat er in de thuissituatie iets mis is. Ongeboren en jonge kinderen zijn volledig afhankelijk van de zorg van de belangrijke volwassene (meestal de ouder(s)). Daarnaast worden de wortels voor de rest van het leven in de periode vanaf conceptie tot de leeftijd van 2 jaar gelegd. In deze periode is de breinontwikkeling en het stress-regulatiemechanisme nog volop in ontwikkeling. Uit onderzoek is bekend dat het zo vroegtijdig mogelijk signaleren van en anticiperen (middels effectieve interventies) op huiselijk geweld en kindermishandeling resulteert in een gunstiger verloop van de pre- en postnatale hechting, de breinontwikkeling, de algemene ontwikkeling en de langere termijn gezondheid.

Doel

Doelstelling van het project is het ontwikkelen en implementeren van een multidisciplinaire aanpak (MDA) in Twente met als speerpunten: (1) vroegsignalering van risicofactoren voor huiselijk geweld en kindermishandeling bij ongeboren en jonge kinderen;
(2) het beperken of voorkomen van trauma bij baby’s of jonge kinderen door effectieve interventies in te zetten, waardoor er een betere hechting tussen ouder en kind ontstaat; en (3) het ondersteunen van opvoeders om in aanwezigheid van veel risicofactoren een gunstig opvoedingsklimaat aan het jonge kind te kunnen bieden.

Opdrachtgever

Gemeente Enschede

Financiering

Regio Twente

Partners

De uitvoering van het project, dat zich richt op de regio Twente, geschiedt door de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) GGD Twente en Gemeente Hengelo i.s.m. IMH (Infant Mental Health) Nederland, het Expertisecentrum Jonge Kind Hengelo en de Academische Werkplaats Jeugd Twente (AWJT; bestaande uit de GGD Twente, 14 Twentse gemeenten, Universiteit Twente en Saxion).

Overige partners en professionals die betrokken zijn bij het project:

Veilig Thuis Twente
Raad van de Kinderbescherming

Professionals die in de praktijk betrokken zijn bij de zorgverlening aan kwetsbare gezinnen met ongeboren en jonge kinderen:

Toegangen jeugd en Wmo Twentse gemeenten
Jeugdzorg (gecertificeerde Instellingen voor jeugdbescherming en vrijwillige jeugdhulp zoals pleegzorg)
Politie
Kadera (vrouwenopvang - aanpak huiselijk geweld)
Jeugdgezondheidszorg (JGZ)
Huisartsen
Kinderartsen
Verloskundigen
Gynaecologen
Kraamzorgmedewerkers
Pedagogisch medewerkers werkzaam bij kinderdagopvang en peuterspeelzalen