Suïcide onder jongemannen tijdens Covid-19 en opvolgende jaren
Waarom overlijden jongemannen in Nederland door zelfdoding? Een onderzoek naar oorzaken in de levensloop en uitdagingen van de moderne samenleving, in het bijzonder gedurende de Covid-19 pandemie.
Mannen overlijden twee keer zo vaak door zelfdoding als vrouwen. Suïcide is specifiek toegenomen onder jongemannen tussen de 20-30 jaar in Nederland tijdens de Covid-19 pandemie. Sinds 2013 stijgt het zelfdodingscijfer onder jongvolwassenen al geleidelijk.
Dit onderzoek wil suïcides van jongemannen beter begrijpen om suïcidepreventie te ontwikkelen. Professionals (Social Workers) worden bevraagd over hun rol bij de begeleiding van jongemannen die te maken hadden met suïcidaliteit en/of (achteraf) een (fatale) suïcidepoging hebben ondernomen.
Via interviews met nabestaanden (bijvoorbeeld ouders, partner, broers/zussen, vrienden) van overleden jongemannen (en een controlegroep) onderzoek we hoe ontwikkelingen in de peer-group, de eisen die de moderne samenleving stelt en persoonlijke uitdagingen relevant zijn voor suïcides van jongemannen tijdens de Covid-19 pandemie en opvolgende jaren (2021-2024).
Over dit project
Suïcide is een van de meest voorkomende doodsoorzaken onder jongemannen wereldwijd, zo ook in Nederland. Gemiddeld overlijden 20 jongvolwassenen maandelijks door zelfdoding. Echter, in januari, februari en december 2021 waren dit er ruim 30 (113, 2022). Ook na de Covid-19 pandemie is het aantal zelfdodingen onder jongvolwassenen tot 30 jaar verder gestegen. Van 212 in 2014 naar 312 in 2024. Suïcidecijfers 2024: daling onder mensen van middelbare leeftijd, blijvende zorgen over jongeren
Stijging van suïcide onder jongeren
Een lichte stijging van de suïcides onder jongvolwassenen werd al ingezet rond 2013. Mannen in het westen overlijden twee keer vaker aan suïcide dan vrouwen. Het is een grote zorg voor onze samenleving en de volksgezondheid dat er een geleidelijke stijging is van het aantal suïcides onder jongemannen in een welvarend land zoals Nederland; jongemannen die vermoedelijk radeloos en alleen zijn gestorven.
Waarom is dit onderzoek belangrijk?
Er is geen diepgaand recent onderzoek naar zelfdoding bij jongemannen in Nederland, waardoor de oorzaken niet voldoende duidelijk zijn, terwijl dat juist belangrijk is. Voor iedere suïcide zijn er bovendien ouders, vrienden, partner, medestudenten of collega’s die een diepgaand en langdurig leed ervaren en psychische klachten ontwikkelen na het verlies van hun dierbare. De ontwikkeling van betere suïcidepreventie en interventies voor de doelgroep van jongemannen tussen de 18-30 jaar is daarom urgent.
Methode
Middels interviews en focusgroepen gaan we met Social Workers en andere professionals in gesprek om zo in kaart te brengen welke begeleiding zij boden aan jongemannen tussen de 18-30 jaar en welke thema’s, issues en problemen deze jongemannen ervoeren in de periode van suïcidaliteit en/of vóór hun (fatale) suïcidepoging.
Aan de hand van narratief schrijven en de psychosociale autopsiemethode (waarin we suïcidecasussen vergelijken met een controlegroep) brengen we d.m.v interviews met nabestaanden en peers de levensloop van de jongemannen in beeld en onderzoeken we wat er speelde in de periode voorafgaand aan hun overlijden.
Projectresultaat
Dit promotieonderzoek wil bijdragen aan een maatschappelijk urgent probleem en wil kennis genereren waardoor suïcides onder jongemannen beter begrepen kunnen worden. Het onderzoek wil vervolgens aanknopingspunten identificeren waardoor de bijgedragen kan worden aan het voorkomen van zelfdoding. Dit promotieonderzoek heeft daarom als doel om:
- te begrijpen waarom jongemannen in Nederland overlijden door zelfdoding;
- te onderzoeken wat de rol is van Social Workers en andere professionals bij suïcide en suïcidepreventie;
- te duiden wat de rol is van maatschappelijke ontwikkelingen, waaronder de maatregelen tijdens de Covid-19 pandemie, op de leefwereld en uiteindelijk de suïcide van jongemannen.
Meerdere oorzaken
Zelfdoding heeft meerdere oorzaken. De impact van maatregelen tijdens de Covid-19 pandemie op zelfdoding worden daarom samen onderzocht met eerder ingezette maatschappelijke ontwikkelingen voor jongemannen.
Betere herkenning van vroege signalen van suïcide
Het uitgangspunt is dat de resultaten van het onderzoek zorgen voor aanbevelingen van betere erkenning, herkenning en aanpak van (vroege) signalen van suïcidaliteit onder jongemannen tussen de 18 en 30 jaar.
Doelgroepen
De doelgroepen van deze aanbevelingen zijn peergroepen, gezinnen, bestuurders, organisaties (waaronder onderwijs en hulpverlening) en professionals in meerdere domeinen. Deze hoeveelheid doelgroepen is bewust: suïcidepreventie heeft namelijk alleen kans van slagen als meerdere partijen, contexten, organisaties en gemeenschappen zich inspannen om suïcidaliteit (beter) te herkennen, signaleren, bevragen en behandelen of doorverwijzen.
Aandacht binnen het onderwijs
Ook binnen het hbo-onderwijs krijgen docenten te maken met een groter aantal studenten met psychische gezondheidsklachten, waaronder suïcidaliteit. Het is belangrijk dat er binnen het onderwijs, met name de ondersteuningsstructuur (studiebegeleider, decaan), aandacht is voor het signaleren van risicofactoren bij studenten. Het onderzoek vergroot hierover de kennis en zorgt voor meer aandacht voor het onderwerp en input voor het opleiden van Social Workers rondom dit thema.
Betrokken partijen
Het project wordt gesubsidieerd door het NWO. We werken samen met:
In de media
Wil je meer informatie over het nabestaandenonderzoek van 113 of wil je deelnemen aan het verdiepende onderzoek onder nabestaanden van jongemannen? Kijk dan voor meer informatie of mogelijkheden voor deelname op Samen leren, minder suïcide | 113 Zelfmoordpreventie.
Voor het onderzoek onder professionals zijn wij op dit moment op zoek naar professionals die in de periode 2021-2024 een jongeman tussen de 18 en 30 jaar hebben begeleid bij suïcidaliteit en/of waarvan achteraf de suïcidaliteit duidelijk werd (bijvoorbeeld door een suïcidepoging of geslaagde suïcide).
Wil je meer informatie over het onderzoek of wil je deelnemen? Neem dan vrijblijvend contact op met Eline Verschoor.
