Hoe kunnen we de veiligheid op de werkvloer met behulp van ambient technologie bevorderen? Dat is de centrale vraagstelling van het nieuwe onderzoeksproject Veiligheid op de werkvloer.
Met het innovatieprogramma Veiligheid op de werkvloer speelt het Kenniscentrum Design en Technologie in op vragen vanuit (MKB-)bedrijven in de regio.
De maakindustrie heeft diepe wortels in Twente en is belangrijk voor Saxion. Van de beroepsbevolking in Nederland is per jaar circa 2% betrokken bij een bedrijfsongeval. De meest voorkomende letsels zijn botbreuken, brandwonden, vergiftiging, amputaties, open wonden en infecties. Hierbij spelen onder andere onveilige werksituaties in de industrie zoals bij plaatwerkers en machinebankwerkers. Het gebruik van ICT voor observatie, analyse of waarschuwen kan de veiligheid verbeteren. Deze technologie kan in hoge mate ‘onzichtbaar’ zijn, verweven in de omgeving (ambient). Dit heeft geleid tot de centrale onderzoeksvraagstelling (probleemstelling): hoe kunnen we de veiligheid op de werkvloer met behulp van ambient technologie bevorderen?
Onderzoekslijnen Veiligheid op de werkvloer
Bij veiligheid spelen materialen (textiel) en beschermende uitrusting een belangrijke rol. Ook hier kent Twente een rijke traditie en veel bedrijvigheid, met TenCate als karakteristieke vertegenwoordiger. Daarnaast spelen sensoren en sensornetwerken een belangrijke rol. Veiligheid begint er immers mee dat men zich bewust is van een potentieel onveilige situatie. Daarvoor is een analyse nodig van wie aanwezig zijn en wat er precies gebeurt (situational awareness). Naast mechanische zaken spelen er ook menselijke factoren; vermoeidheid, stress of een verkeerde werkhouding zijn fysieke factoren die van grote invloed zijn op de veiligheid. Protocollen rond veiligheid worden niet altijd nageleefd, of soms bewust omzeild, omdat ze ‘onwerkbaar’ zijn. Ook de zogenaamde ‘user interface’ van apparaten is essentieel, en in hoeverre deze aansluit bij de manier van denken bij de gebruiker; snapt de gebruiker het en sluit het aan bij hoe hij het wil?
Het onderzoeksproject Veiligheid op de werkvloer is opgedeeld in drie onderzoekseenheden (kennislijnen), waarin we onderzoek doen naar een aantal afgeleide vraagstellingen.
Het onderzoeksproject Veiligheid op de werkvloer start op 1 januari 2011 en heeft een looptijd van vier jaar.
Resultaat
Het resultaat van het project is opgeleverd: een website met:
- een kennisbank: informatie over wat een werkvloer veilig maakt, met doorverwijzingen naar talloze bronnen, artikelen en onderzoeksgegevens
- cases: ontwerp- en onderzoeksprojecten gericht op het vergroten van de veiligheid op de industriële werkvloer
- een toolbox: de 'veilig-gedrag-check' en voorstellen voor verbeteracties in de eigen bedrijfssitatie (nog in ontwikkeling, beschikbaar najaar 2015).
Meer informatie Veiligheid op de werkvloer
- Bekijk wie het consortium/samenwerkingspartners zijn in het project Veiligheid op de werkvloer
- Bekijk hier presentaties/consortiumbijeenkomsten
- Bekijk hier onderzoeks-/ en studentenprojecten
- Bekijk hier conference papers/presentaties
- Diverse publicaties van dit onderzoeksproject vindt u ook in onze Kennisbank.
- Website www.veiligheidopdewerkvloer.nu met kennisbank, cases en toolbox, januari 2015.
- Flyer 'Veiligheid op de werkvloer' (PDF, 904KB) met infographic en informatie projectwebsite, ter gelegenheid afsluiting project, Saxion, Kenniscentrum Design en Technologie, Enschede, oktober 2014.
- Leeuwen, H. van, Griffioen, P., Brinks, G., Roadmap Technologie en Veiligheid, RAAK PRO Veiligheid op de werkvloer D1.1.2, Saxion, Kenniscentrum Design en Technologie, Enschede, december 2012.
- Os, R. van, Implementatieplan beroepspraktijk; van (theoretische) inzichten naar de (dagelijkse) praktijk (PDF, 1,29MB), RAAK PRO Veiligheid op de werkvloer D1.3.1, Saxion, Kenniscentrum Design en Technologie, Enschede, november 2012.
- Leeuwen, H. van, Implementatieplan onderwijspraktijk, RAAK PRO Veiligheid op de werkvloer D1.3.3, Saxion, Kenniscentrum Design en Technologie, Enschede, december 2012.
- Houten, Y. van, Teeuw, W., Brinks, G., Leeuwen, H. van, Griffioen, P., Boer, J. de, Goering-Zaburnenko, T. and Beurden, K. van, Safety @ Work: Research Methodology, RAAK PRO Safety at work D5.1.1, Saxion University of Applied Science, Research Centre for Design & Technology, Enschede, The Netherlands, December 2012.
- Houten, Y. van, en Teeuw, W.B., Veiligheid op de werkvloer; risicoanalyse en pakket van eisen (PDF, 4,74MB), RAAK PRO Veiligheid op de werkvloer D1.1.1, Saxion, Kenniscentrum Design en Technologie, Enschede, november 2011.
- Brinks, G., and Luiken, A., Textiles for protection at the workplace; developments in textiles for a safer working environment (PDF, 7,81MB), RAAK PRO Safety at work D2.1.1, Saxion University of Applied Science, Research Centre for Design & Technology, Enschede, The Netherlands, 2011.
- Griffioen, P., en van Leeuwen, H., Veiligheid op de werkvloer; Situation Awareness (PDF, 6,74MB), RAAK PRO Veiligheid op de werkvloer D3.1.1, Saxion, Kenniscentrum Design en Technologie, Enschede, november 2011.
- Teeuw, W.B., and Boer, J. de, Influencing behaviour for safe working environments (PDF, 4,71MB), RAAK PRO Safety at work D4.1.1, Saxion University of Applied Science, Research Centre for Design & Technology, Enschede, The Netherlands, December 2011.
Meer informatie/contact Veiligheid op de werkvloer
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met lector Ambient Intelligence, Wouter Teeuw, w.b.teeuw@saxion.nl.
Dit onderzoek is medegefinancierd door Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).