Ervaring Bart Smeets
Bart Smeets begon dit schooljaar als Teamleider Bovenbouw Mavo bij het Erasmuscollege, de brede scholengemeenschap in Zoetermeer waar hij al werkte. Met de master Educational Leadership, die hij bij Saxion afrondde, zette Bart een stevige stap als schoolleider, vertelt hij: “ik sta anders in mijn werk, maar ik ben ook wel veranderd als mens.”
Bart, waarom ben je aan de Master Educational Leadership begonnen?
“Zo’n twee jaar geleden begon er veel te veranderen op onze scholengemeenschap voor Mavo, Havo en Vwo. Dat doen we volgens de principes van het Daltononderwijs. Ik gaf destijds nog twaalf uur Biologie, maar was ook al teamleider van de brugklassen. Het schoolleiderschap had mijn interesse. In die lijn wilde ik me dan ook graag verder ontwikkelen. Ik oriënteerde me op verschillende masters en was op zoek naar eentje die goed aansloot bij mijn dagelijkse schoolpraktijk.”
Hoe kwam je bij Saxion terecht?
“Ik kende Saxion al. Van oudsher is Deventer op onderwijsgebied een Dalton-bolwerk. De door Saxion aanboden master Educational Leadership van de Academie Pedagogiek en Onderwijs sloot goed aan bij het profiel van mijn school en bij mijn wens om me op het gebied van persoonlijk leiderschap verder te ontwikkelen. Na een intaketraject kreeg ik groen licht en kon ik in september 2017 in Deventer van start.”
Maar Deventer lag niet bepaald naast de deur…
“Dat klopt. Ik was me ervan bewust dat ik voor mijn studiedagen, eens per twee weken, een reistijd van totaal vier uur had vanuit Zoetermeer. Toch heb ik die keus weloverwogen gemaakt. Ik koos bewust voor het reizen met de trein, zodat ik mijn reistijd ook als studietijd kon benutten. Ik had mijn hele lesprogramma en jaarrooster in beeld, dus ik wist precies waar ik aan toe was. Met tactisch plannen zou ik het wel redden, was mijn insteek. Dus was ik eens per twee weken met mijn laptop en boeken op weg naar Deventer.”
Het eerste dat me opviel, waren de bekwame en enthousiaste docenten. Vanaf het begin word je meegenomen in de vakken die ze geven.
Hoe waren je ervaringen tijdens je tweejarige traject?
“Ik vond het super. Het eerste dat me opviel, waren de bekwame en enthousiaste docenten. Vanaf het begin word je meegenomen in de vakken die ze geven. Je zit in een klas met gelijkgestemden, ook allemaal schoolleiders. Al snel vorm je een hechte groep. Samen maak je kennis met de lesstof, verken je die, worstel je soms om je daar een weg in te vinden. Ook dat is onderdeel van het proces, leer je dan weer van de docenten. Er werd ook niet zomaar een lesprogramma afgedraaid: er was veel ruimte voor actualiteit of om ervaringen uit de praktijk te delen. Dat was inspirerend. Iedereen die daar zit, pakt het serieus aan. Je gaat er eigenlijk met z’n allen voor. Veel momenten zijn me bijgebleven. Bijvoorbeeld de inspiratiesessies met mensen uit het beroepsveld en daarbuiten. Of het houden van een Pecha Kucha, om je presentatietechnieken heel anders te gebruiken. Onvergetelijk was ook het moment waarop ik hoorde dat mijn afstudeeropdracht was goedgekeurd.”
Met je afstudeeropdracht wilde je iets onderzoeken voor je eigen scholengemeenschap, begreep ik.
“Ja, in de integrale afstudeeropdracht kun je alle kennis uit de voorgaande periode van anderhalf jaar toepassen. Het is ontzettend gaaf om alles samen te zien komen. In tutorgroepen werk je stapsgewijs naar die opdracht toe. Samen leg je de basis: wat wil je onderzoeken, hoe stel je een goede onderzoeksvraag, neem je alles mee dat je wilt onderzoeken? Zelf wilde ik een nieuwe gesprekscyclus opzetten voor de functioneringsgesprekken bij ons op school. Mijn insteek was de professionalisering van Dalton-docenten. Hoe kunnen zij zich, vanuit de Dalton-kernwaarden verder ontwikkelen in hun werk?”
Kun je iets vertellen over die Dalton-kernwaarden?
“Het Dalton-onderwijs is opgebouwd rond de kernwaarden vrijheid, zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, samenwerking, effectiviteit en reflectie. Dat betekent dat je vanuit die waarden je onderwijs inricht. Bij ons Erasmuscollege hebben we naast de reguliere lesuren ook speciale Dalton-uren. Leerlingen werken zelfstandig, in hun eigen tempo en op hun eigen niveau aan een Dalton-taak. Het typische beeld van een Dalton-docent is dat hij of zij niet alles voorkauwt, maar de leerling coacht en veel zelfstandig laat werken.”
Jij richtte je met je onderzoek op de professionalisering van de docenten…
“Ik deed een interventieonderzoek naar de manier waarop ik negen docenten vanuit die Dalton-kernwaarden kon laten werken aan hun professionalisering. Voor mijn onderzoek betrok ik een progressiecirkel, waarbij je met een docent vanuit zijn kracht en talenten bepaalt hoe hij of zij zich kan en wil ontwikkelen. Bijvoorbeeld op het gebied van digitalisering van lessen, of het coachen van leerlingen. Mijn collega’s gingen daarmee aan de slag. Ik legde lesbezoeken af en voerde coachingsgesprekken.”
Leverde het iets op voor jullie school?
“De opbrengst is hoog geweest. De uitkomsten van mijn onderzoek sorteerden inhoudelijk al voor op een reorganisatie die er aankwam en die inmiddels plaats heeft gevonden. Eén van de speerpunten was de kwaliteitszorg van het onderwijs. Onze nieuwe directeur kon bij het opzetten van een nieuwe gesprekscyclus gebruik maken van de uitkomsten van mijn onderzoek. Zelf kon ik met een werkgroep ook veel inhoudelijke input voor dit veranderingsproces geven. Dat was geweldig. De progressiecirkel is ingevoerd. Veel puzzelstukjes vielen op hun plek.”
Wat heeft deze master je inhoudelijk gebracht?
“In juli 2019 heb ik mijn traject bij Saxion afgerond, zelfs cum laude. Deze master heeft me meer zelfvertrouwen in mijn werk gegeven, merk ik. Ik leerde dat ik niet direct allerlei antwoorden paraat hoef te hebben, als zich een vraagstuk aandient. Wel heb ik nu de tools om over complexere vraagstukken na te denken. Je leert eerst een stap achteruit te doen, zonder direct in de actiemodus te schieten. Ik ben me er nu van bewust hoe belangrijk het is om eerst goed te analyseren wat nu precies het probleem is, hoe je daarna in de literatuur op zoek gaat over wat er al bekend is én hoe dat vervolgens toe kunt passen in je organisatie. Ik ben dit schooljaar begonnen als Teamleider Bovenbouw bij de Mavo. Dat geeft me voldoende uitdaging. Ik zit goed op deze plek, hou van het werk dat ik doe en ik blijf me er in ontwikkelen, merk ik.”
En persoonlijk?
“Ik sta anders in mijn werk, maar ik ben ook wel veranderd als mens. Twee jaar lang ben ik, onbewust, op een bepaalde manier getraind om anders te denken. Meer op een onderzoekende manier. Zoiets wordt automatisch onderdeel van jezelf. Ik denk nu vaker: ‘Waarom doen we eigenlijk de dingen die we doen?’ Dat is een simpele vraag, maar ook een nuttige. Zo’n denkwijze vormt een rode draad in je werk, maar ook bij de manier waarop je in het leven staat.”
Master Educational Leadership
Wil je, net als Bart, onder leiding van bezielende docenten en met een stevig onderwijskundige inslag direct jouw eigen onderwijspraktijk verbeteren? Dan is de tweejarige Master Educational Leadership van Saxion wat voor jou!