Lectorale rede 'Waarde van Reclasseren': een verslag
Voor aanvang van de lectorale rede wees Stephanie ter Borg, directeur van de Academie Bestuur, Recht en Ruimte, op het belang en nut van het lectoraat voor het onderwijs en het werkveld.
“Met onze 8 opleidingen en ons onderzoek binnen onze academie leiden wij de professional van de toekomst op, ontwikkelen wij praktische en toepasbare oplossingen op hedendaagse en toekomstige vraagstukken en willen wij een partner zijn in een netwerk marktpartijen, instellingen en overheden. Het lectoraat Waarde van Reclasseren is tot stand gekomen vanuit een vraag uit het werkveld. Een lectoraat waarin kennisontwikkeling, ervaringen uitwisselen en leren centraal staan. Juist in de samenwerking tussen onderwijs, onderzoek en praktijk ligt een grote kracht in dit lectoraat. Vanuit onze academie zijn de opleidingen Sociaal Juridische Dienstverlening, Bestuurskunde en Integrale Veiligheidskunde inmiddels aangesloten. Maar de samenwerking is ook buiten onze Academie gezocht met Social Work. Een mooie kans voor interdisciplinair samenwerken voor studenten en docent-onderzoekers.”
Het belang van het lectoraat Waarde van Reclasseren
Ook Sjef van Gennip, directeur van Reclassering Nederland, en Ineke van Oldeniel, lid van het College van Bestuur van Saxion, benadrukten het belang van het lectoraat Waarde van Reclasseren. In zijn woord gaf Sjef van Gennip aan dat het ontzettend goed is dat we de praktijk verbinden aan de wetenschap, en de wetenschap aan de praktijk. De reclassering in Nederland levert haar diensten op het gebied van advies, toezicht en begeleiding/uitvoering aan individuele cliënten. Het is bijzonder interessant nu ook te weten te gaan komen wat de waarde van reclasseren voor onze maatschappij is!
Ineke van Oldeniel:
"Het lectoraat Waarde van Reclasseren is het derde lectoraat dat mede gefinancierd wordt door externe partijen. Saxion laat hiermee zien sterk verbonden te zijn met de praktijk. De kennis die we hiermee opdoen is van belang voor zowel praktijk als onderwijs. Verschillende opleidingen zijn met elkaar verbonden in dit lectoraat. Ik wens onderzoekers en studenten veel succes met hun onderzoeksopdracht."
Panelgesprek
Tijdens de lectorale rede vond een panelgesprek plaats tussen de vers geïnstalleerde lector en vertegenwoordigers uit de praktijk, Donna Kloeze (beleidsmedewerker bij SVG Verslavingsreclassering), Sheyenna van der Heijde (ervaringsdeskundige), Hanneke Engels (Gemeente Deventer) en Frederiek Hofman (Wijkteams Enschede). Uit dit panelgesprek kwam duidelijk naar voren dat het fenomeen reclasseren van waarde is voor samenleving, instellingen, dienstverleners en cliënten. Wat die waarde concreet is en hoe dat uitgedrukt kan worden, is nog niet uitgezocht of nog niet voldoende helder. Het panel is dan ook met het lectoraat, Saxion en de drie reclasseringsorganisaties in Nederland zeer nieuwsgierig naar de uitkomsten van het onderzoek van het lectoraat.
Workshops
Een kort verslag van de vier workshops:
1.Van interventie naar welvaartseffect - Michel Linnenbank, Attila Németh, Mark Dorenbusch, Irma Nibbelink (RN), Ronald Bolk (RN)
De werkzaamheden van de reclassering leveren verschillende effecten op rond cliënten en hun directe omgeving. Deze effecten leiden weer tot verschillende baten voor de maatschappij. Tijdens de workshop werden een aantal redeneringen doorlopen, langs welke weg mogelijke baten voor de maatschappij optreden. De deelnemers hebben gezamenlijk de mogelijke tussenstappen in kaart gebracht om vervolgens inzicht te krijgen in de mogelijke welvaartseffecten. De deelnemers werden tijdens de workshop meegenomen in de werkwijze van het lectoraat en kregen zo meer inzicht wat de werkzaamheden van de reclassering mogelijk de maatschappij kan opleveren. Veel deelnemers waren overtuigd dat de bijdrage van de reclassering groot is voor de maatschappij, maar dat het goed is dat onderzocht wordt wat de waarde is van reclasseren.
2. Inzichtelijk maken van de resultaten van wijkgericht werken Marco de Kok (RN), Jillis Kors en Fatima Bichbich
Doel van de workshop was het wijkgericht werken als reclasseringsthema bespreekbaar te maken. Welke effecten kan Reclassering Nederland in de wijk realiseren, hoe kunnen die effecten gemeten worden. Wat kan de meerwaarde zijn van reclassering in de wijk? De workshop heeft geleid tot bekendheid bij stakeholders en er is inzicht verkregen in de meerwaarde van reclassering in de wijk. Vooral is duidelijk geworden dat er een behoefte is aan duidelijke beschrijvingen van interventiemogelijkheden. Bovendien is er behoefte aan typologie van de effecten, waarden, kosten en opbrengsten van reclasseren. Conclusie van de workshop: er is grote behoefte aan het werk dat het lectoraat gaat leveren in beantwoording van de vraag wat de maatschappelijke waarde van de reclassering is en hoe deze te vergroten is.
3. Bruikbaarheid van dossiers voor onderbouwing (welvaarts)effecten - Alan Kabki en Meike van der Linden
Centraal in de workshop stond het omgaan met cliënten die de waarheid niet vertellen. Aanleiding is te vinden in het feit dat vijf studenten Sociaal Juridische Dienstverlening onderzoek hebben gedaan voor het lectoraat en hun onderzoek met name baseerden op dossieronderzoek. In de dossiers staat veel informatie, maar kun je als onderzoeker volledig vertrouwen op hetgeen in het dossier wordt aangetroffen. Belangrijke uitkomsten uit de workshop zijn het feit dat we niet kunnen spreken over ‘de waarheid’; er zijn verschillende waarheden. Er moet rekening gehouden worden met het feit dat een adviesrapport (onderdeel van het dossier) nog voor de veroordeling wordt opgesteld. De cliënt heeft er belang bij dat hij/zij zo goed mogelijk voor de dag komt. Van belang is dus het onderzoek en de conclusies daarin nooit te baseren op één bron. Als argument werd o.a. de interbeoordelaarbetrouwbaarheid ingebracht. Iedere onderzoeker interpreteert een rapport/uitspraak anders. Training en samenwerking zal hier nooit voor 100% betrouwbaarheid zorgen. Interpretatie van hetgeen de cliënt zegt, is wellicht ook reclasseringswerker-afhankelijk. Dit staat misschien los van de vraag hoe om te gaan met uitspraken van de cliënt of onwaarheden in rapporten, maar heeft hier zeker ook mee te maken. Wanneer je meerdere bronnen gebruikt, dan alleen dossieronderzoek, maakt dit de waarde/het belang van het dossieronderzoek minder groot. Belangrijk is dus door middel van een andere onderzoeksmethode bevestiging (of verwerping) van je eerdere resultaten te zoeken.
4. Wat heeft de praktijk nodig van de opleidingen, Sociaal Juridische Dienstverlening, Social Work, Integrale Veiligheidskunde en Bestuurskunde - Volker Stillig, Marleen Visser en Ingrid Brandwacht
Doel van deze workshop was het met elkaar verkennen van de mogelijkheden praktijk en onderwijs (meer) met elkaar te verbinden en om dat ook zo concreet mogelijk te maken. Na kennismaking en korte toelichting op de verschillende opleidingen gaat het gesprek vooral over het belang van een goede verbinding tussen onderwijs en praktijk. Enerzijds op het niveau van de cliënten, hoe zorgen we voor goed agogisch-opgeleide dienstverleners, die een goed beeld hebben van het werk van een reclasseringsmedewerker, die kunnen aansluiten bij de behoefte en leefwereld van de cliënt en goed zicht hebben op de sociale en juridische kaders waarmee je werkt? Anderzijds op het niveau van de organisatie, hoe kunnen we goed meten wat de effecten zijn van inzet van bijvoorbeeld gedragsdeskundigen, bepaalde interventies, maar ook bijvoorbeeld tevredenheid of veiligheidsgevoel? Er ontstaan uit enthousiasme, betrokkenheid en het zien van kansen, ideeën en concrete plannen om met elkaar verder te kijken naar de verbinding tussen praktijk en onderwijs. Contactgegevens zijn inmiddels uitgewisseld om een concretiserend vervolggesprek te plannen.