'Dit boek is een mijlpaal en een springplank tegelijk'

Hoe zorg je ervoor dat bedrijventerreinen die geheel of gedeeltelijk leegstaan weer op een goede manier worden herontwikkeld? Zodat ze nieuwe kopers aantrekken, bestaande bedrijven de mogelijkheid geven om uit te breiden en ook nog eens goed aansluiten op omliggende woonwijken? Het is een complex dossier waarmee zowel de overheid als het bedrijfsleven worstelt. De problematiek van leegstand, verpaupering en verontreiniging vraagt om een vernieuwende aanpak. Gisteren verscheen de publicatie ‘Vraaggericht werken in gebiedsontwikkeling’. Het resultaat van drie jaar onderzoek door het Saxion-lectoraat Ontwikkeling Werklocaties en een belangrijke schakel om te komen tot een hele nieuwe aanpak. Lector Kjell-Erik Bugge blikt terug.

‘We hebben de afgelopen drie jaar intensief onderzoek gedaan, in samenwerking met HMO, de Herstructureringsmaatschappij Overijssel. Gisteren mocht ik samen met docent-onderzoeker en mede-auteur Margot Sloot het eerste exemplaar van ons boek uitreiken aan Eddy van Hijum, gedeputeerde Economie van de Provincie Overijssel. Ook Ineke van Oldeniel van ons College van Bestuur, Han Wiendels van HMO en ABRR-directeur Stephanie ter Borg ontvingen een exemplaar.’

Het boek bevat 7 casussen uit onze provincie. Kun je aangeven wat er concreet speelt rond bedrijventerreinen en wat jullie onderzochten?

‘Neem het verhaal van Wehkamp. Het bedrijf zat in Dedemsvaart op een bedrijventerrein. Wehkamp kreeg problemen met de leveringstermijnen. Dedemsvaart is  een wat minder centraal gelegen locatie. Dus verhuisde Wehkamp naar een mooie nieuwe plek in Zwolle, dicht bij de A28. Het terrein van 6,6 hectare dat in Dedemsvaart ongebruikt achterbleef, werd opgekocht door HMO. De Herstructureringsmaatschappij Overijssel zorgde er vervolgens voor dat verschillende omliggende bedrijven konden uitbreiden, nieuwe ondernemers er konden starten en de woonwijk aan de zuidkant door een goede bufferzone beter aansloot op het terrein. Nu is 5,4 hectare van dat terrein alweer herontwikkeld. Op een hele aantrekkelijke manier.’

Wat is daar zo vernieuwend aan?

‘Dat een partij als HMO als een actieve schakel tussen de overheid en de bedrijven fungeert. Wat we nu nog vaak zien is dat bedrijven vertrekken en hun grond niet verkopen. Dat klinkt misschien vreemd, maar die grond kan alleen verkocht worden als hij bouwrijp is. Daarvoor moeten bedrijven kosten maken. Denk aan slopen en saneren. Er is geen urgentie, dus gebeurt er niets en blijft de grond ongebruikt. Zo’n bedrijventerrein wordt er niet aantrekkelijker op. HMO doet wat de overheden en de bedrijven niet als hun eigen core business zien en gaat actief aan de slag met zo’n locatie. Daarbij ligt de focus op investeringsbereidheid.’

Jullie hebben dus onderzoek gedaan naar deze nieuwe werkwijze?

‘We hebben duizenden documenten onderzocht en de werkwijze van HMO in kaart gebracht. Welke patronen zagen we, welke werkwijze heeft bij verschillende projecten goed gewerkt? Door het bundelen van kennis, het omschrijven van resultaten en deze zeven casussen reiken we de overheid en het bedrijfsleven ingrediënten aan om in de toekomst tot een betere herontwikkeling van dit soort terreinen te komen. De sleutel tot succes is om business cases te ontwikkelen die bijdragen aan de maatschappelijke waardeontwikkeling van het gebied en de omgeving. Ergens op zo’n terrein moet je een begin maken. Als je één bedrijf in beweging krijgt, kun je de puzzel met elkaar gaan leggen en ontstaat er een positief domino-effect.’ 

Het boek ligt er. Hoe gaan jullie verder?

Ons lectoraat wordt extern gefinancierd en werkt aan twee onderzoekslijnen. Zo houden we ons ook bezig met procesinnovatie bij kantorentransformaties. Onze opgave voor de lijn rond herontwikkeling van bedrijventerreinen loopt tenminste tot 1 september 2019. Dit boek is een mijlpaal en een springplank. Die springplank is er om nu verder onderzoek te doen naar de competenties die de stedenbouwers, bestuurskundigen, vastgoed-professionals van de toekomst moeten hebben. Dat raakt direct aan het onderwijs van Saxion. We hebben een hechte band met de opleidingen van onze hogeschool die hier hun onderwijs continu in verbeteren en op de toekomstige vraag afstemmen. De studenten die wij afleveren zullen bijvoorbeeld al standaard gaan werken volgens de nieuwe inzichten die we bijvoorbeeld met dit onderzoek verkregen hebben. Bijvoorbeeld bij overheden, adviesbureaus en projectontwikkelaars in de vastgoedmarkt.’

De publicatie ‘Vraaggericht werken in gebiedsontwikkeling: zeven praktijkvoorbeelden van herstructurering van bedrijventerreinen in Overijssel’ is digitaal beschikbaar via Saxion Bibliotheek.

Neem ook een kijkje op werkvraaggericht.nl.

Door Anne Hurenkamp

Anne Hurenkamp is Informatiespecialist en Accountmanager voor Saxion Bibliotheek. Ze is tevens verbonden aan Saxion Research Services. Schrijven doet ze heel graag, vooral over onderzoek. Anne is vaste gastredacteur van de Saxion Nieuwsredactie. In haar vrije tijd publiceert ze elke week een column over The Beatles.