Vandaag wordt Jan Mahy geïnstalleerd als lector Smart Functional Materials: ‘Saxion is voor Nederland een uniek kennisinstituut dat toegepast onderzoek, ook vanuit haar eigen textielhistorie, kan verbinden aan een groot netwerk van bedrijven. Toch vraagt de toekomst om actie.’
Volledig nieuw is Jan Mahy niet binnen Saxion. Als gast-lector was hij vorig jaar al zes maanden verbonden aan onze hogeschool. Toen was dat nog één dag per week. ‘Vanuit het technisch textielbedrijf waar ik werkte, kon ik samen met Saxion de nodige projecten opzetten. Het gaf me de mogelijkheid om na te denken of ik zelf volledig als Saxion’er, met een nog bredere onderzoeksagenda, de link wilde leggen tussen onderzoek, onderwijs en het bedrijfsleven. Toen de vacature voor lector verscheen, had ik mijn beslissing genomen. Dit was wat ik wilde. Er loopt hier zoveel talent rond.
Mijn voorganger Ger Brinks, die met pensioen gaat, heeft een fantastische basis gelegd. Hij bouwde met het lectoraat aan drie onderzoekslijnen en maakte Saxion onderdeel van een sterk netwerk van bedrijven, voornamelijk in de textielindustrie. De bestaande onderzoekslijnen Smart Textiles, Circular Economy en Surface Functionalities zet ik graag voort.
Die laatste onderzoekslijn richt zich bijvoorbeeld op de vraag: ‘Hoe kan ik aan de oppervlakte van textiel extra functies of eigenschappen meegeven?’ Denk aan het ontwikkelen van goedkoop en goed te recyclen polyester dat juist aanvoelt als het luxe maar zeer vervuilende katoen. Dat kan mondiaal heel wat betekenen. Met SaxCell heeft Saxion ook al goede stappen op het gebied van circulariteit gezet. Stel je ook voor dat je zonnecellen zo klein en flexibel kunt maken dat je ze als garen in een weefsel kunt verwerken. Dat kleding opwarmt door zonne-energie, dat je jas jouw smartphone oplaadt of, groter, dat een tentdoek als overkapping een stadion warmte-energie kan leveren. Dan praat je over smart textiles.
We kunnen in de toekomst nog een stap verder gaan. Kleding en ander textiel, denk aan bedlinnen, gaat binnen een aantal jaren ook nieuwe functies krijgen. We kunnen patiënten op de intensive care of bijvoorbeeld bewoners van een verpleeghuis door hun kleding straks op een comfortabelere manier monitoren. In ieder geval voor een deel van wat zich in het lichaam afspeelt. Sensoren en zogenaamde actuatoren in de matrassen signaleren dan een onregelmatige hartslag of ademhaling en kunnen door vormverandering een meer comfortabele positie voor de patiënt mogelijk maken. Zonder dat daar direct personeel voor beschikbaar moet zijn. Met medici praten we als Saxion over het ontwikkelen van kleding voor kinderen met ademhalingsstoornissen, bijvoorbeeld omdat ze COPD of Astma hebben. Je kunt ook denken aan slimme interieurbekleding die aanwezigheid registreert en signaleert dat ingebouwde verlichting of verwarming in de betreffende ruimte geactiveerd moet worden.
Het is mijn overtuiging dat Saxion binnen Nederland het kennisinstituut op het gebied van textiel is dat bij uitstek met haar contacten in de textielindustrie écht de brug kan slaan tussen onderzoek en innovatie.
Het is mijn overtuiging dat Saxion binnen Nederland het kennisinstituut op het gebied van textiel is dat bij uitstek met haar contacten in de textielindustrie écht de brug kan slaan tussen onderzoek en innovatie. Saxion weet waar de behoefte van de industrie ligt en kan samen met het bedrijfsleven en bijvoorbeeld de medische wereld optrekken om te werken aan oplossingen.
Twente en textiel zijn vanuit de historie onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat werkt door tot op vandaag, maar er schuilt ook een gevaar in. De textielindustrie is de afgelopen 50 jaar kleiner geworden. In aantallen mensen maar ook qua wereldwijde impact. Daarmee dreigt de kennisopbouw vanuit het ambacht ook te verdwijnen. Het weven, coaten, polymeren, spinnen… Weten we over een tijdje nog waar we het over hebben? China en India, dat zijn de plekken waar het nu qua textielinnovatie gebeurt. Nederland zit vol met innovatietalent, we volgen de mogelijkheden en grijpen de kansen die zich voordoen. Op medisch en ICT-gebied zijn we sterk, maar aan de textielkant moeten we harder trekken.
Op medisch en ICT-gebied zijn we sterk, maar aan de textielkant moeten we harder trekken
De industrie heeft, anders dan dertig jaar geleden, geen mogelijkheden meer om zelf in langdurig onderzoek en innovatie te investeren. Twintig jaar ontwikkeltijd zoals voor een Compact Disk zou nu ondenkbaar zijn. Producten zoals ik hier omschrijf, kunnen niet meer alleen vanuit het bedrijfsleven ontwikkeld worden. Dat heeft onder andere met financiering en aansprakelijkheid te maken. Er ligt dus een nieuwe rol voor hogescholen. Anka Mulder heeft daarin ook een duidelijk signaal gegeven. Dat signaal heb ik opgevangen en het deed me besluiten hier te solliciteren. Naast een onderwijsinstelling zijn we een onderzoeksinstelling. Saxion wil onderzoek promoten, internationaliseren en toegepast inzetten. De markt kan het niet meer alleen, dat heb ik vanuit het bedrijfsleven ervaren. Het was precies het goede moment voor mij om die stap vanuit de industrie naar een kennisinstituut als Saxion te zetten.
