Het zwarte gat: wat als de trots na je afstuderen niet overheerst?
Daar zat ik dan. Mijn diploma lag op tafel en ik staarde ernaar alsof het vergif was. Ik verlangde terug naar het ritme van mijn studie, naar de tijd dat ik onbezorgd kon dansen in hbo-sociëteit De Generaal en naar docenten die vertelden wat ik met mijn leven moest doen. Was dit nou hét moment waar iedereen het al die jaren over had?
Als dat felbegeerde papiertje in bezit was, zou er een wereld voor me opengaan, maar eigenlijk voelde het alsof ik opgesloten zat in zo’n stomme escaperoom met opdrachten die te moeilijk zijn.
“En nu?”, vroeg iedereen doodleuk na mijn afstuderen. Het lijkt een simpele vraag, maar ik kreeg hier een existentiële crisis van. Ik had toch vijf jaar gestudeerd voor mijn droombaan? Wat is mijn droombaan überhaupt? Wie ben ik?
Anne Hospers, oud-Saxionstudente, merkte dat heel veel leeftijdsgenoten hier last van hebben. Ze startte een aantal jaar geleden met het geven van workshops voor mensen die in het zwarte gat zijn gedonderd en coacht startende creatieve ondernemers die worstelen met bepaalde zaken. Hoe komt het dat we na het behalen van onze diploma gaan twijfelen? “Je volgt jarenlang, al vanaf het moment dat je naar de basisschool gaat, het stramien van een ander: je lestijden zijn voor je bepaald, evenals wat je moet doen. Daardoor zijn je persoonlijk behoeften weggecijferd. Als dan ineens alles wegvalt en je zelf kunt bepalen wat je wilt, weet je niet hoe je om moet gaan met al die vrijheid.”
Wat past bij mij?
Als we een einde willen maken aan onze twijfels, moeten we weten welke baan bij ons past. “We hebben na onze studie vaak nog geen idee hoe het bedrijfsleven werkt. Het is dan ook slim om, als je een beetje ondernemend bent ingesteld, al tijdens je studie bij te klussen binnen jouw vakgebied. Vind je het leuk om te fotograferen? Kijk dan of je foto’s mag maken voor het bedrijf van de buurvrouw voor een paar tientjes. Zo ontdek je hoe het is om geld te verdienen met jouw passie en of je dit wel echt tof vindt.” Maar wat als je liever in loondienst wilt werken en ondernemen niet jouw ding is? Dan moet je ook niet stil gaan zitten. “Mail eens een aantal mensen waarvan jij vindt dat ze een gave baan hebben. Verzoek of ze een half uurtje tijd hebben om te bellen. In het gesprek vraag je hoe zij destijds zijn begonnen, wat het werk inhoudt en wat er allemaal voor nodig is om te doen wat zij doen. Als je eenmaal weet wat er allemaal komt kijken bij jouw droombaan, heb je ook de drive om ervoor te gaan en val je niet zo snel in een zwart gat.”
Het leed dat werk zoeken heet
De drive is er, je weet wat je wilt, maar wat als je al meerdere afwijzingen van bedrijven hebt ontvangen? Zeker nu hoofdsponsor Ome Duo zich heeft teruggetrokken en al vrij snel een brulbrief stuurt dat je over twee jaar toch echt moet gaan aflossen, is de druk om geld te verdienen groot. Als je een leuke baan of opdrachtgevers wilt vinden, moet je volgens Anne stoppen met het opsturen van cv’s via vacaturesites. “Een brief van 400 woorden zegt heel weinig. Het is veel makkelijker een effectiever om via de achterdeur binnen te komen. Zoek naar manieren om persoonlijk in contact te komen met jouw droomwerkgever of klant, bijvoorbeeld door naar borrels te gaan. Daar kunnen zij direct zien hoe jij bent en wat je kunt. Daardoor is het risico om jou aan te nemen veel kleiner. Ga dus al tijdens je studie naar netwerkborrels om een voet tussen de deur te krijgen.”
Gelukkig weet ik inmiddels dat je ook kunt ontsnappen uit een stomme escaperoom met moeilijke opdrachten. Je kunt door het behalen van je diploma je leven zelf vormgeven. Vind je uit wat je leuk vindt, waar je goed in bent en maak je daar je werk van? Dan is het burgerleven stiekem best leuk…
Zo voorkom je dat je in het zwarte gat valt
- Koop een boekje en schrijf hier alles in wat je gaaf vindt, van een YouTube-filmpje tot het beroep van je tante. Zo ontdek je wat je leuk vindt.
- Praat een wat vaker met bekenden en vraag hen waar jij goed in bent. Dat levert je een hoop nieuwe ideeën op.
- Maak al vanaf je eerste of tweede studiejaar contact met het bedrijfsleven: ga naar netwerkborrels, bel met mensen die een gaaf beroep hebben en win informatie in.