Ellen won de Ad Toptalentprijs met haar Taaltuin voor jonge kinderen

Ellen, van harte gefeliciteerd met je eervolle tweede prijs!

“Dank je wel. Ik heb de afgelopen twee jaar met ontzettend veel enthousiasme het Ad-PEP-traject bij Saxion gevolgd. Ik had niet alleen een fijne klas, maar ook een ontzettend inspirerend, gedreven en bevlogen docententeam. Het was echt een leerzame en fijne tijd, maar ik had nooit gedacht dat mijn afstudeeronderzoek ook nog landelijk gezien en gewaardeerd zou worden. Dat verraste me dus wel. Voor de Ad Toptalentprijs mogen hogescholen namelijk verslagen of afstudeerscripties insturen die zij als goed, opvallend of vernieuwend beschouwen. Vanuit Saxion bleek dat mijn afstudeeronderzoek naar de optimale stimulering van de taalontwikkeling bij VVE-jongens (Voor- en Vroegschoolse Educatie, red) te zijn.”

Wat onderzocht je precies?

“Ik deed onderzoek naar vooral tweetalige jongens van nul tot vier jaar in de voorschoolse opvang, die een taal- of ontwikkelingsachterstand hadden. Of een combinatie daarvan. We moesten voor ons afstudeeronderzoek een te optimaliseren situatie uit onze eigen werksituatie onder de loep nemen. Ik ben werkzaam bij Humankind kinderopvang en ontwikkeling. We hebben vestigingen in heel Nederland en in mijn loopbaan ben ik op verschillende locaties in Enschede werkzaam geweest. In de praktijk zag ik dat voornamelijk jongens, of meisjes met vergelijkbare behoeften, niet altijd begrepen of ondersteund worden in hun spel- en ontwikkelbehoefte. Over het algemeen willen jongens in hun spel meer mogelijkheden hebben tot handelen, ontdekken en onderzoeken. Ze hebben vaak een kortere spanningsboog tijdens klassikale activiteiten. Ook hebben jongens meer beweging en een grotere actieradius in spel nodig nodig. Zonder in gender-hokjes te denken, kunnen we in het algemeen zeggen dat dit geldt voor een grote groep jongens.”

Dat betekent dus ook dat veel jongens met een taal- en/of ontwikkelingsachterstand een ander speel-leeraanbod nodig hebben?

“Ja, dat klopt. Voor deze doelgroep zijn er verschillende methoden beschikbaar voor de Voor- en Vroegschoolse Educatie. Ik was in de periode van mijn afstudeeronderzoek werkzaam bij een vestiging van Humankind die recent was overgenomen. Men werkte er nog volgens een programma-gestuurde methodiek. De lesmethode staat daarbij al grotendeels vast. We hebben deze aanpak geleidelijk vervangen door de Startblokken-methode, die een meer ontwikkelingsgerichte benadering heeft. De interesse en behoefte van het kind staan dan meer centraal. Je kunt hiermee beter sturen op het welbevinden en de betrokkenheid van de kinderen. De  Startblokken-methode heb ik als basis genomen voor het ontwikkelen van iets nieuws.”

Je bedacht en realiseerde een Taaltuin, waarin kinderen op verschillende manieren aan hun taalontwikkeling kunnen werken. Dat klinkt leuk en interessant tegelijk.

“De Taaltuin is een ruimte op de kinderopvanglocatie waarin kinderen aan de slag kunnen met verschillende spel- en leervormen rond taal. We focussen op Lees-taal, Speel-taal, Grabbel-taal, Digi-taal, Social-taal en Dag-taal. Al deze invalshoeken zijn een onderdeel van de Taaltuin. Bij Grabbel-taal kunnen kinderen bijvoorbeeld in een water/zandtafel, zoals je die al jaren hebt, op zoek naar kleine objecten of afbeeldingen. “Er moet hier ergens een koe verstopt liggen,” geeft de begeleider dan als opdracht. Dat spreekt vooral jongens, maar natuurlijk ook meisjes aan: met hun handen manipulerend door het zand om die koe of die afbeelding ervan te vinden. Zo wordt er spelenderwijs zowel aan de passieve en actieve woordenschat gewerkt. Kinderen koppelen daarmee het object of de afbeelding aan het woord, waardoor ze hun woordenschat vergroten. Deze spelvorm kun je verbinden aan de doelwoorden die de kinderen bijvoorbeeld in een week moeten leren. Door het werken in kleine groepjes, waarin interactie, handelen en onderzoeken centraal staat, krijgt het woordjes leren een minder schools karakter. En dat is ook de wijze waarop peuters leren.”

Je testte de Taaltuin met de verschillende spel- en leerhoeken. Hoe vonden de kinderen het?

“Fantastisch. Dat was prachtig om te zien. Wanneer we een groepje kinderen meenamen naar de Taaltuin, konden anderen niet wachten om ook aan te sluiten. De kinderen gingen helemaal op in hun spel. We zetten spel dus gericht in om meer effectiviteit te halen bij het versterken van de taalontwikkeling. Bijvoorbeeld bij kinderen uit gezinnen met een migratieachtergrond. Denk daarbij aan kinderen die uit Syrië moesten vluchten. We houden bij deze kinderen juist ook oog voor hun moedertaal, de taal die thuis nog veel gesproken wordt. Juist als ze die taal goed beheersen, bouwen we een fundament waarop de kinderen ook het Nederlands beter kunnen leren. Aandacht voor hun eigen taal en cultuur geeft kinderen juist het vertrouwen en waardering die ze nodig hebben. Dat wordt nog wel eens onderschat.”

Hoe was het om je scriptie en je idee landelijk zo gewaardeerd te zien?

“Een eer. Natuurlijk ga je voor die eerste plaats, maar ik ben ook heel blij met mijn tweede plek. We zijn beoordeeld door een vakjury. Die vertelde ons dat het niveau van de inzendingen dit jaar erg hoog lag. In een online event zaten we als vijf finalisten gespannen te kijken welke drie winnaars uiteindelijk over zouden blijven. Ik vond de nummer drie al zo sterk, op basis van het filmpje dat ik van haar zag. Het was voor mij geweldig om vervolgens zelf als nummer twee genoemd te worden. Direct na de online uitreiking waren de docenten van Saxion online via Teams om mij persoonlijk te feliciteren De volgende dag werd er ook nog een grote bos bloemen van Saxion bezorgd. Dat maakte deze online verkiezing toch extra feestelijk.”

Gaat de Taaltuin verder ingezet worden?

“Dat is zeker de bedoeling. Mijn werkgever is ook enorm blij met het resultaat. Binnenkort heb ik een gesprek met de pedagogische afdeling binnen Humankind om te onderzoeken of er een mogelijkheid is om de Taaltuin breder uit te rollen binnen de organisatie. We zijn één van de grootste kinderopvangorganisaties zonder winstoogmerk in Nederland. Het zou fantastisch zijn als mijn methode landelijk breder ingezet kan worden. Zeker als kinderen met een taal- en/of ontwikkelingsachterstand daar specifiek van kunnen profiteren.”