Mag hier een bushalte? Jongeren laten meedenken over hun wijk via de Photovoice app

Praktisch iedereen loopt tegenwoordig met een smartphone op zak. Juist daar liggen volgens het Saxion-lectoraat Social Work kansen om jongeren op een laagdrempelige manier te betrekken bij het verbeteren van de leefbaarheid van hun eigen woonomgeving. Dus zocht het lectoraat de samenwerking met de learning community van het XR-Lab van de opleiding Creative Media & Game Technologies. Lisanne Picker en Jelmer Santing bouwden met hun projectgroep het afgelopen half jaar aan de Photovoice app. Het platform kan een brug slaan tussen jongeren, social workers en de lokale overheid.

Laagdrempelig ideeën verzamelen

“Het concept van de app lag er al, maar wij bouwden een prototype en onderzochten of het idee werkt in de praktijk,” legt Lisanne Picker uit. “De Photovoice app is een digitaal platform waarmee jongeren van de wijk Gottenkamp in Steinfurt op een makkelijke manier ideeën of verbeteringen voor hun woonomgeving kunnen insturen.” Hoe het werkt? “Je loopt door je wijk, ziet dat er iets beter kan of opgelost moet worden, maakt een foto van de plek, typt er een toelichting bij en stuurt hem in. De foto en toelichting krijgen een plek op de digitale plattegrond van de wijk.” Daarbij voeden de foto’s en ideeën bijvoorbeeld de wijkcoach of jongerenwerker en vormen ze input voor een bijeenkomst om de ideeën ook met beleidsmakers van de gemeente te bespreken. Feitelijk kan het over van alles gaan: van kapotte speeltoestellen tot het inrichten van een sportveldje op ongebruikt gemeentegroen. Van overlast door huisvuil tot het verbeteren van de straatverlichting. Nadrukkelijk gaat het ook om positieve zaken in de wijk: de mooie plekken en activiteiten, waar bewoners trots op zijn en die verder uitgebreid kunnen worden.

Internationale samenwerking

De studenten werkten in opdracht van het lectoraat Social Work en stonden daarnaast in contact met een onderzoeker van de Universiteit van Melbourne, die al eerder bij onderzoek naar dergelijke toepassingen voor het vakgebied social work betrokken was. In workshops leverden de studenten van de minor Gemeinwesenarbeit van de Duitstalige studie Social Work input voor het concept en het design. Middelbare scholieren testten de app op locatie in Duitsland, met hulp van een plaatselijke social worker. Projectleider Jelmer Santing vertelt: “Het liefst waren we zelf met ons prototype de wijk ingegaan, om samen met de jongeren te kijken hoe ze de tool gebruikten. Doordat de regels rond corona in die periode weer strenger werden, konden we dat helaas niet doen. We voerden onze verbeteringen op afstand door, met de input die we kregen.” Gelukkig konden de projectgroepleden hun prototype wel tijdens een online symposium aan het werkveld, studenten en docenten Social Work presenteren.

Bruikbare tool voor jongerenwerkers

Docent-onderzoeker Ines Schell van het lectoraat Social Work legt uit hoe het gebruik van digitale tools het vakgebied nieuwe mogelijkheden biedt waarmee social workers hun doelgroepen of individuele cliënten kunnen bereiken en bijstaan. Met de Photovoice app kunnen steden of wijken in korte tijd gericht input verzamelen om de leefbaarheid van de wijk te vergroten. Net als de participatie van jongeren: “Het jongerenwerk zoekt naar vernieuwende manieren om met jongeren, vanuit hun eigen perspectief, samen te werken in de wijk. Photovoice helpt alle betrokkenen om centrale problemen in de buurt te verhelderen en aan te pakken. De aanpak is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van leven en bevordert tegelijkertijd de relaties binnen de wijk.”

Een app als opstap naar echt contact

Het is de bedoeling dat de app jongeren niet op afstand houdt. De tool moet er voor zorgen dat jongeren hun ideeën in een wijkbijeenkomst komen delen en bespreken. Zo vormt de app als het ware een opstap naar echt contact. Gemeenten kunnen er uiteindelijk voor kiezen alleen een afgebakende groep gebruikers tijdens een bepaalde periode toegang te geven. Het uploaden en toelichten van foto’s kan dan in een besloten omgeving plaatsvinden. Net als het reageren op ideeën. Het zijn mogelijkheden die bij de doorontwikkeling van de app horen, legt Jelmer uit. Het breder toepassen van augmented reality zorgt voor meer virtuele mogelijkheden om in de wijk rond te kijken. Jelmer: “Er zitten al AR-elementen in, maar die kunnen nog verder uitgebouwd worden.”

Serious gaming

Jelmer en Lisanne vonden het ontwikkelen van een app voor het sociale domein een interessante, maar eerst ook nog wat onwennige ervaring. Jelmer: “Vanuit onze studie zijn we een andere invalshoek gewend: zelf werken we vooral met game-elementen. Het project heeft onze blik wel verbreed naar andere vakgebieden zoals dat van social work. De app is een interessante toepassing die uiteindelijk op veel grotere schaal ingezet kan worden om ideeën te verzamelen.” Lisanne heeft ambities om meer te gaan doen met serious gaming. “Het lijkt me interessant om games te ontwikkelen die gebruikt worden in het onderwijs. Voor mij was de Photovoice app een mooie kans om aan een tool te werken die mensen echt verder kan helpen.”

Betekenisvol zijn 

Gaat de app op korte termijn al ingezet worden in Steinfurt? Ines Schell: “Vanuit verschillende kanten worden wij benaderd om deze digitale toepassing breder inzetbaar te maken. Het sociaal werk is, zeker nu in tijdens de corona-pandemie, op zoek naar mogelijkheden om ook op afstand nabij en betekenisvol te zijn voor burgers en cliënten. Samen met het XR-Lab zijn we bezig de Photovoice app door te ontwikkelen. In april hebben we een workshop met inwoners gehad. Ook houden we een bijeenkomst met social work-studenten van de Fachhochschule Münster”.