'Met de infuushandschoen willen we het trauma bij jonge kinderen verminderen'

Wie kent nog het verhaal van de grote Griekse held Achilles? Om hem onkwetsbaar te maken, dompelde zijn moeder hem onder in de rivier de Styx. Daarbij hield ze hem vast aan zijn hiel: de enige plek waar Achilles kwetsbaar bleef. Het mythologische verhaal inspireerde een consortium van projectpartners bij de naamgeving van hun ACHILLES-project. Het komend jaar doen Saxion, Medisch Spectrum Twente (MST) en Deventer Ziekenhuis (DZ) onderzoek naar het ontwerp van een slimme infuushandschoen voor kinderen. De handschoen moet de aanblik van het infuus, de fixatie ervan en de inspectie en verzorging door verpleegkundigen tot een minder traumatische en juist meer comfortabele ervaring voor kinderen maken, vertelt Jorrit de Jong die vanuit het Saxion-lectoraat Sustainable and Functional Textiles bij het project betrokken is.

Traumatische ervaring

“Met de infuushandschoen willen we ook kinderen in het ziekenhuis minder kwetsbaar maken,” aldus Jorrit. “Uit onderzoek blijkt dat het prikken voor een infuus voor kinderen één van de meest traumatische ervaringen tijdens hun verblijf in het ziekenhuis is. Op de eerste plaats is er de prik, dan de aanblik van de infuusslang die aangesloten is en vervolgens het verband om het infuus te fixeren. Dat verband moet er regelmatig af, wanneer verpleegkundigen de wond controleren. Bijvoorbeeld of het infuus, zoals dat bij beweeglijke kinderen gaat, is losgeschoten. In dat geval moet er opnieuw geprikt worden. Kinderarts Boony Thio van het MST signaleerde dit in de praktijk en had de drive om met elkaar onderzoek te doen naar een oplossing.”

Slimme sensor

Die oplossing moet zich, in de vorm van een slimme infuushandschoen, richten op drie zaken, vertelt Jorrit. “Kinderen met een infuus dragen nu een enorme brace. Die beperkt hen in hun bewegingsvrijheid. Met een handschoen of sleeve willen we bewerkstelligen dat het infuus goed gefixeerd wordt, maar dat kinderen ook kunnen blijven bewegen. Daarnaast richten we ons op de beleving van kinderen. De infuushandschoen moet er voor hen prettig uitzien. We denken aan het aanbrengen van een klepje, waarmee de verpleegkunde eenvoudig en snel het infuus kan controleren. Bij het optillen van het klepje, ziet het kind de infuuswond niet. Dat kan voor minder stress zorgen. Tenslotte willen we een sensor in de handschoen aanbrengen, die zelf de wond monitort. Dat zorgt voor minder verpleegkundige handelingen en dus ook weer voor minder stress. Stijgt bijvoorbeeld de wondtemperatuur, dan registreert de sensor dat, waardoor er bij een mogelijke ontsteking tijdig ingegrepen kan worden.”

Kickstart

In dit Pioneers in Health Care-project van één jaar moeten er snel stappen gezet worden richting een prototype. Precies zoals het PIHC-concept bedoeld is: als kickstart en opstap naar verder onderzoek. “Na de zomervakantie willen we een eerste prototype klaar hebben. Rond kerst moet daar de sensortechniek aan toegevoegd zijn. Vanuit Saxion haken we daarvoor ook het lectoraat Ambient Intelligence aan. Ook trekken we nauw op met onze partners van het MST en DZ. Dat zijn bijvoorbeeld een aantal artsen-in-opleiding van de afdeling Kindergeneeskunde van het MST. Zij weten om welke handelingen het gaat.”

Kinderen een stem geven in het ontwerp

Het is dan ook de bedoeling dat het onderzoek nauw aansluit op de ziekenhuispraktijk. “We streven ernaar om bij een aantal patiënten en verpleegkundigen te testen wat hun beleving bij de infuushandschoen is. Je moet met elkaar voorkomen dat je alleen iets vanuit de techniek ontwikkelt. Vinden kinderen de handschoen fijn, mooi en comfortabel? Net als bij de Wearable Breathing Trainer, die we eerder ontwikkelden, willen we kinderen een stem geven in het ontwerp. Ook is het belangrijk dat verpleegkundigen goed en vlot met de handschoen kunnen werken. Zij moeten vertrouwen in het systeem hebben. Als dat er niet is, grijpen ze terug op hun oude werkwijze. Alles komt heel nauw in dit ontwerptraject. Dit is living technology ten voeten uit. Dicht op de praktijk.”

Volop mogelijkheden voor het onderwijs

Het ACHILLES-project moet in dit eerste jaar verschillende perspectieven bij elkaar brengen: die van het kind, van de verpleegkundigen en artsen, maar ook vanuit de ontwerpers en de mogelijkheden die de textiel- en de sensortechnieken bieden. “Voor ons als lectoraat is dit een mooi project, net als voor het lectoraat Ambient Intelligence. Er zijn volop mogelijkheden om studenten aan te haken. Zo zijn we ook al in gesprek met een afstudeerder Industrieel Ontwerp en kan er in september een multidisciplinaire Smart Solutions-studentengroep mee aan de slag. Wanneer studenten of docenten kansen zien voor het onderwijs, dan roep ik ze van harte op om contact met me op te nemen.”

Gecombineerde aanpak

Wat wordt de grootste uitdaging het komende jaar? “Eigenlijk het integreren van de drie aandachtspunten: het maken van een handschoen of sleeve die goed te fixeren is, er voor kinderen fijn uitziet, en die technisch goed werkt.” Het is ook juist deze gecombineerde aanpak die het project vernieuwend en interessant maakt, vertelt Jorrit. En dat leverde al de nodige positieve reacties op, zo blijkt: “We merken aan reacties, onder andere op social media, hoe fijn en belangrijk iedereen het vindt dat we iets ontwerpen waarbij we het trauma van kinderen verminderen of voorkomen. Mensen uit mijn netwerk reageren dat ze zich zèlf nog zo goed herinneren hoe moeilijk het was om hun kind een infuus te zien krijgen. Dit project raakt mensen dus ook vanuit hun perspectief als ouder. Mijn moeder vertelde op haar beurt dat ze veertig jaar geleden als verpleegkundige meemaakte dat kinderen met hun infuus-arm aan het bed gebonden werden. Dat is gelukkig niet meer aan de orde. Wij gaan nu opnieuw een stap zetten. Over de relevantie van dit onderzoek hebben we geen enkele twijfel.”