Studeren met… een angststoornis: Michelle ontwikkelde een minderwaardigheidscomplex in haar jeugd
Michelle Konijnenberg heeft in haar jeugd een angststoornis ontwikkeld. “Daar word je niet mee geboren”, zegt ze in het interview. Openhartig deelt Michelle hoe ze haar heeft laten remmen door onderwijzers die haar, door de diagnoses, verkeerd hebben behandeld. Hierdoor heeft zij een minderwaardigheidscomplex ontwikkeld. “Ik was bang voor de grote boze wereld die mij zo klein liet voelen”, vertelt Michelle.
Hoi Michelle, ik ben benieuwd naar je verhaal. Kun je vertellen over je onderwijservaring?
“Ik ben opgegroeid in Apeldoorn. Ik ging naar een gewone basisschool en dat was een prima school. Hier kreeg ik een havo/vwo-advies vanuit de Cito-toets. Door omstandigheden moest ik halverwege groep 8 naar een andere basisschool, waar ik een vreselijke tijd heb gehad. Ik werd gepest en mishandeld door een grote groep kinderen.”
Dat lijkt me heel zwaar. Wat gebeurde er daarna?
“Omdat ik geen vrienden kon maken, wat heel logisch is als je wordt gepest door een grote groep kinderen, moest ik naar het speciaal onderwijs. Ik ben begonnen op het Orthopedagogisch en Didactisch Centrum in Enschede, dat is speciaal onderwijs. Ik begon op vmbo-basis, maar werd uiteindelijk doorverwezen naar vmbo-kader.”
Van een havo/vwo-advies naar kader..
“Ja, het was bizar. Ze plaatsten mij op een school met kinderen die het laagste niveau hadden. En dat alleen omdat ik geen sociale skills had ontwikkeld. En daarbij kreeg ik de diagnose autisme. Toen werd ik in de derde klas naar cluster 4-onderwijs gestuurd. Dit is speciaal onderwijs voor kinderen met ernstige problematiek. Hier was ik vrij vlot opgeklommen naar vmbo-t. Uiteindelijk mocht ik naar een reguliere middelbare school. Dat was een groot experiment en toen ben ik compleet verzopen. Ik werd weer heel veel gepest en zwaar bedreigd.”
Hoe ben je uiteindelijk op het hbo terechtgekomen?
“Ik ben vanuit het speciaal onderwijs ingestroomd in de vierde klas van mbo-t. Ondertussen ben ik ook terechtgekomen bij het ZMOK-onderwijs. Dit is een speciaal onderwijs voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen. Dit heeft mij een enorme vertraging gegeven. Uiteindelijk heb ik mijn examenjaar gedaan en toen kreeg ik een flinke depressie. Op het moment dat alles knudde is, valt het niet op, maar het moment dat je uit een vreselijke situatie stapt en je ziet hoe het ook had gekund, dan komt het ineens heel hard binnen. Toen ben ik er een aantal maanden uit geweest.
Ik was bijna 21 en besloot om de 21+-test te doen. Maar als er vanaf je twaalfde continu wordt gezegd dat je dingen niet kunt, zoals studeren, en je niet goed genoeg bent, dan is het nóg enger om een toets te doen waar je hele studentenleven vanaf hangt. Ik was bang voor de grote boze wereld die mij zo klein liet voelen en ik ging ervan uit dat ik hem niet zou halen.”
Ik wil mensen helpen wanneer zij het moeilijk hebben en vind het heel belangrijk dat ieder kind dezelfde kansen krijgt in deze maatschappij.”
Maar het is je gelukt!
“Ja, maar het heeft mij wel zeven jaar gekost om mezelf bij elkaar te rapen. Drie jaar geleden koos ik ervoor om de 21+-toets te doen om vervolgens te horen van de docenten dat ik hier niet thuis hoor: ik moest door naar de universiteit! Ik had de toets bijna foutloos gedaan en heb dus zeven jaar van mijn leven in onzekerheid en angst doorbracht, maar voor wat eigenlijk? Ik heb mezelf laten vertellen door onderwijzers dat ik niet waardig was.”
Waarom heb je voor de opleiding Social Work gekozen?
“Ik heb gekozen voor de opleiding Social Work, omdat ik niet wist waar ik precies uit wilde komen. Ik weet wel dat ik iets in het sociale werkveld wil doen, dus dit is een mooie opstap. Ik wil mensen helpen wanneer zij het moeilijk hebben. Ik focus me op jeugdonderwijs en -beleid, omdat ik vind dat het heel belangrijk is dat ieder kind dezelfde kansen krijgt in deze maatschappij. Inmiddels heb ik mijn propedeuse gehaald met een 7.9. En er wordt nog steeds continu aan mij gevraagd waarom ik niet naar de universiteit ga met deze studieresultaten.”
Maar Michelle, waarom ga je niet naar de universiteit?
“Nou, dat ga ik dus volgend jaar doen! Ik ben nu aan het regelen dat ik woonruimte in Amsterdam krijg. Ik ben 100% toelaatbaar verklaard aan de Universiteit van Amsterdam voor de opleiding pedagogische wetenschappen en ze hebben me zelfs geadviseerd om te overwegen en dubbele bachelor te gaan doen met sociologie.”
Ervaar je dat jouw angsten jou soms remmen in het onderwijs?
“Het zijn vooral de praktijkvakken waar ik over val, vooral stage. Dat is soms gewoon nog heel veel. Ik ben bang dat, met wat ze bij mij allemaal fout hebben gedaan, ook een ander kind beschadigen. Wat nou als ik net dat verkeerde zeg, waardoor ik een ander kind een minderwaardigheidscomplex geef? Op dit moment werk ik op stage met een kind met een minderwaardigheidscomplex. Ik ben echt aangewezen voor haar, want ze trekt naar mij toe. Maar dat is voor ons allebei heel goed.”
Wat zou je andere studenten adviseren die in een soortgelijke situatie zitten?
“Ik vind het vooral belangrijk dat kinderen op de middelbare school weten wat ze waard zijn en dat geen onderwijzer hen dat vertelt. Laat jezelf niet gek maken door een toets, ga het proberen, want als je het niet probeert, kom je er sowieso niet. Dan zit je net als mij zeven jaar lang thuis op de bank, wachtend op een wonder.”
Zeven jaar? Wat heb je in zeven jaar tijd gedaan?
“Ik heb vrijwilligerswerk gedaan en geprobeerd om mijn angsten te overwinnen. In die periode heb ik mijn passie voor fotografie ontdekt. Uiteindelijk was ik zo alleen en geïsoleerd, dat ik hulp heb ingeschakeld en zij hebben mij verteld dat ik mijn sociale netwerken moet opzoeken.”
Hoe heb je de knop omgezet?
“Ik had een gesprek met iemand die mijn diagnoses herkende. Hij liet mij realiseren dat als ik het eens ben met alles wat er ooit tegen mij is gezegd – dat ik het niet ga halen en het niet waard ben – ik voor altijd in deze sleur zou blijven. Hij heeft ervoor gezorgd dat ik uit dat gedachtepatroon kwam. Niemand heeft mij ooit gemotiveerd als een buitenstaander. Ik heb nooit support gehad van mijn omgeving en deze man heeft ervoor gezorgd dat ik mijn leven veranderde. Daarom vind ik het belangrijk om mijn verhaal te doen, want als je het van een vreemde hoort, heeft het soms meerwaarde voor een ander.”
Zo knap dat je jouw verhaal durft te vertellen!
“Ja, nu durf ik mijn verhaal te vertellen. Het is een big deal, maar tegenwoordig ben ik heel open over het feit dat ik autisme heb en een angststoornis heb ontwikkeld in mijn jeugd. Ook was er een groot minderwaardigheidscomplex, dat ik bijna volledig heb overwonnen. Met dit interview wil ik andere mensen inspireren die het moeilijk hebben. Ieder kind verdient de beste zorg, welke problemen of stoornissen ze ook hebben.”