Dit is de toekomst: een CSI-drone die verborgen graven van vermiste personen opspoort

Het is een nog wat frisse voorjaarsdag als één van de onderzoekers van het CSI Drone-team met zijn afstandsbediening een flinke maar wendbare drone laat opstijgen boven een weiland in het Twentse Bentelo. Abeje Mersha (links), lector Unmanned Robotic Systems bij Saxion, kijkt aandachtig toe. Naast hem staat collega Jaap Knotter, verantwoordelijk voor het lectoraat Technologies for Criminal Investigations. Een onderzoeksgroep waarin Saxion en de Politieacademie nauw samenwerken. Na enkele jaren onderzoek, gestart in 2021, is het tijd om te demonstreren wat de CSI-Drone kan.

Camera's en sensoren

In het weiland liggen op verschillende plekken kadavers van biggetjes begraven. Ze zijn er al vanaf 2018 in verschillende fases neergelegd, deels ook weer verplaatst. Allemaal om de juiste test-omstandigheden te creëren voor de drone die, uitgerust met verschillende camera’s en sensoren, in staat moet zijn de kadavers op te sporen. “We hebben een autonome drone ontwikkeld die beschikt over verschillende instrumenten: een Ground Penetrating Radar, een hyperspectral camera, een thermische én een gewone camera,” vertelt Abeje Mersha. “Al deze instrumenten hebben hun eigen kracht. De GPR stuurt signalen naar de grond. Op afstand kunnen we op een grafische weergave zien als er een afwijking is, bijvoorbeeld wanneer er een groot object begraven ligt. Dat kun je dan ter plekke gaan controleren.”

Bloed in de ondergrond

Het geldt ook voor het werk dat de hyperspectral camera doet. Die analyseert juist weer de kleur van de vegetatie aan de oppervlakte. Wanneer er sprake is van bloed in de ondergrond, dan wijkt die kleur namelijk af. De thermische camera meet afwijkingen in de bodemtemperatuur. “Stel je voor dat er een lichaam ligt, dan nog maar recent is begraven, dan heeft dat effect op de temperatuur van de bodem.” En zo vonden er de afgelopen jaren verschillende tests in verschillende gebieden plaats, met kadavers die er korter, langer, dieper en ondieper begraven waren. Praktijkgericht onderzoek, met de voeten in de klei “en met state-of-the-art-apparatuur,” zoals Mersha het omschrijft.

Poolshoogte nemen

Het onderzoek naar de CSI-Drone kwam voort uit twee verschillende projecten die plaatsvonden bij onderzoeksgroepen van Abeje Mersha en Jaap Knotter. In het eerste geval was het Next Level-onderzoek naar een autonome security drone, die na een 112- of slimme sensor-melding zelfstandig poolshoogte kan nemen bij een incident. Bijvoorbeeld of de melding vals positief is. Iets dat veel voorkomt bij meldingen door een slimme sensor. Is er daadwerkelijk hulp nodig, dan is de drone een hulpmiddel dat informatie verzamelt en naar de meldkamer stuurt. Zo wordt duidelijk welke inzet van brandweer of politie nodig is.

Hidden Graves

Het lectoraat van Jaap Knotter werkte de afgelopen jaren aan het Hidden Graves-project, met onderzoek naar methoden om onbekende begraafplekken van vermiste personen te detecteren. “Vermiste personen worden nu gezocht door teams met professionals, soms ook met vrijwilligers. Daarbij doorkruisen groepen mensen, met prikstokken, soms grote gebieden,” vertelt Mersha. “Het kost niet alleen veel tijd en energie, maar je kunt ook de mogelijke crime scene verstoren. Door de kennis uit onze beide onderzoeken te combineren, konden we gezamenlijk een vervolgstap zetten: naar de CSI-Drone die een belangrijk deel van het werk kan overnemen. In de nabije toekomst nog aanvullend op een plaatselijk onderzoeksteam, maar daarna misschien wel grotendeels echt autonoom.”

Geen centimeter

Het grote voordeel van de nieuwe CSI-Drone is de mogelijkheid om de drone systematisch te laten vliegen over een gebied waarvan de grenscoördinaten vooraf ingegeven zijn. Uitgerust met de verschillende camera’s en sensoren slaat hij geen centimeter over. Daarbij ontwijkt de drone ook zelfstandig objecten, zoals bomen of gebouwen. De afwijkingen die bij de minutieuze inspectie in of op de bodem te zien zijn, leveren concrete aanwijzingen op voor nader onderzoek. Slim, snel en effectief, legt Mersha uit: “We hebben de drone- en de sensingtechniek verder ontwikkeld. Het stelt rechercheteams in staat om veel beter met hun menskracht om te gaan.” Dat kan maatschappelijk nogal wat betekenen. Namelijk dat zowel oude als recente cases sneller en effectiever opgepakt of heronderzocht kunnen worden. Een hoopvol vooruitzicht.

Nieuwe onderzoeksmethoden

Hoe verder? “We gaan verschillende vervolgstappen zetten,” zegt Mersha. “We kunnen de techniek verder ontwikkelen en uitbreiden, waarna het bedrijfsleven de drone als product kan leveren. In ons onderzoek hebben we laten zien dat deze drone twee belangrijke kenmerken heeft: hij is modulair én generiek. Dat betekent dat je er precies de sensoren en camera’s aan kunt hangen die je nodig hebt. Bovendien kun je ze ook onder andere, bestaande drones hangen. Dat maakt het systeem breed inzetbaar. Ook willen we verder testen met verschillende grondsoorten. Het is de bedoeling dat de drone wordt doorontwikkeld, voor bedrijven, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, de Politie en de andere partijen die bij ons consortium betrokken zijn.” Tenslotte is er het paralleltraject dat zich richt op protocollen, certificering en wet- en regelgeving. Formeel kun je niet zomaar overgaan op nieuwe onderzoeksmethoden. Een weloverwogen en gefaseerde omslag is belangrijk.

Bevers

Nieuw vervolgonderzoek gaat zich richten op een andere uitdaging: de activiteit van bevers, dichtbij of in kritische infrastructuur-elementen zoals spoorlijnen en dijken. “Bevers zijn belangrijke dieren, die ruimte nodig hebben. Maar we weten uit het nieuws ook hoe alert we moeten zijn op de holen die ze op sommige plekken maken. Met onderwaterrobots en vliegende robots kunnen we de inspectie daarvan plekken verbeteren, wat bijdraagt aan de veiligheid van mens en dier.”

Gezamenlijke onderzoeksagenda

Mersha en Knotter hebben een gezamenlijke onderzoeksagenda voor hun lectoraten vastgesteld, waar dit vervolgproject een onderdeel van is. “Er is een enorme synergie tussen onze vakgebieden: de robotica en het forensisch domein,” besluit Mersha. “We ontwikkelen en demonstreren nieuwe praktijkkennis en reiken die aan bij het professionele werkveld. Ik ben enorm trots op wat we als onderzoeksgroepen met de betrokken bedrijven en organisaties bereikt hebben. Het laat de waarde van praktijkgericht onderzoek zien: dichtbij, urgent en in de voorhoede van wat er technisch mogelijk is.”

Beeld: Thomas Busschers