Van ‘snotaap’ naar serieuze sparringpartner: docenten Lex en Jeroen groeien na master Leren en Innoveren in hun rol

Hoi Jeroen en Lex, hoe zien jullie huidige functies eruit?

Jeroen: “We zijn docent bij de opleiding sport en bewegen bij ROC van Twente. Ik ben dat van niveau 3-studenten en Lex geeft les aan niveau 4.

Lex: “Daarnaast zijn we binnen ons team bezig met het ontwikkelen van onderwijs en zitten we sinds kort als docent-onderzoeker bij het landelijke practoraat Sociaal Veilige Sport.”

Waarom hebben jullie voor de master Leren en Innoveren – Teacher Leader gekozen?

Jeroen: “Ik merkte dat ik meer wilde weten over de achterliggende gedachte van bepaalde beslissingen die door ons docententeam in de dagelijkse praktijk worden genomen.”

Lex: “Precies, een stukje nieuwsgierigheid. Ik ben nog niet uitgeleerd en dacht: als ik dit nog drie jaar zo doe, sta ik stil. Ik merkte dat er tijdens studiedagen soms ook zomaar iets werd geroepen waarvan ik dacht: is hier goed over nagedacht?”

In hoeverre hebben jullie met elkaar te maken?

Jeroen: “We werken eigenlijk alleen binnen het practoraat één dag in de week samen en hadden ook rondom onze afstudeeronderzoeken met elkaar te maken. We hielden elkaar op de hoogte hoe we ervoor stonden en welke plannen we wilden uitvoeren binnen ons team.”

Lex: “Als collega spreken we elkaar inderdaad weinig: we waren meer elkaars sparringpartner voor de master. Er zijn overigens wel wat ontwikkelingen rondom een scholingspakket voor docenten en ik kan me goed voorstellen dat wij daarin een rol krijgen, maar of dat dan samen is, dat weet ik niet.”

Wat is er eigenlijk zo mooi aan onderwijs ontwikkelen?

Jeroen: “Ik vind het zelf mooi dat je op die manier de student verder weet te brengen, want dat is uiteindelijk het doel: het onderwijs zo effectief mogelijk zien in te richten.”

Lex: “Daar sluit ik me bij aan. Het lastige in het onderwijs is dat je niet iets dat bedacht is één-op-één kan overnemen en in je les kunt gebruiken: je moet het echt zo goed mogelijk afstemmen op je eigen leerlingen of studenten. En dat vind ik persoonlijk juist het leukste. Alle opdrachten van de master zijn daarom ingericht op je eigen plek. Ook het grote praktijkonderzoek is helemaal toegespitst op wat er bij ons in de dagelijkse praktijk gebeurt.”

Hoe beviel de master?

Jeroen: “Ik ben ‘m nog aan het afronden, maar deze bevalt heel goed. Wat Lex ook zegt: het is mooi dat elke opdracht of module een bepaalde inhoud heeft die, waar je ook werkzaam bent, heel toepasbaar is binnen je eigen context.”

Lex: “Ik ben inmiddels klaar en vond het stiekem heerlijk dat je op donderdag een studiedag had. Ik zie het echt als uitje. Het breekt je werkweek en ik keek er echt naar uit. Ik kwam ook altijd met nieuwe inzichten terug. Qua belasting vraagt het wel veel van je. Het is toch een dag in de week extra die je aan studie erbij moet doen. Het is vooral goed te doen omdat het je werk verder brengt.”

Jullie konden het geleerde dus direct toepassen in jullie werk?

Jeroen: “Wat betreft het practoraat en ons onderzoek zeker. In het eerste jaar krijg je bijvoorbeeld modules gericht op het doen van literatuuronderzoek en het maken van behoefte-analyses. In het tweede jaar ga je bezig met je onderzoek en leer je onder meer hoe je het gesprek aangaat met collega’s.

Lex: “Je leert echt wat strategischer te werk gaan, in plaats van zomaar te doen. Bij de opleiding sport en bewegen werken veel doeners. Ik merk dat ik nu al meer met een strategisch blik kijk naar dingen dan collega’s die de opleiding niet hebben gedaan. Je wordt door de master echt gedwongen om naar het grotere geheel te kijken, ook buiten de klaslokalen en zelfs de school om.

Door de master groei je ook een beetje in die rol. Ik weet nog dat tijdens de eerste bijeenkomst werd gezegd: ‘Je zult zien dat je straks sparringspartner bent van het management van je opleiding.’ Toen dacht ik: dat gaat zo’n snotaap als ik natuurlijk nooit gebeuren. Maar ondertussen komt mijn manager inderdaad bij me voor advies. Daar groei je echt in. Het is natuurlijk gaaf dat dat gebeurt. Ondertussen heb ik veel deskundigheid ontwikkeld.”

Wat was de grootste uitdaging?

Jeroen: “Tijd. Dat is wel echt het geval: tijd.”

Lex: “Dat zeggen we namens onszelf én namens onze oud-studiegenoten. Je zag wel echt dat daar het meest mee gestruggled werd. En dan denk ik dat wij daar binnen het mbo-onderwijs nog het beste mee wegkwamen. Studiegenoten uit het primair onderwijs kregen niet die dag extra van hun werkgever voor de studie.”

Hoe zijn jullie met die uitdaging omgegaan?

Jeroen: “Daarvoor wordt ook wel iets van het thuisfront verwacht. Je moet duidelijk communiceren en duidelijke afspraken maken. In het weekend ga je aan de studie, dus wat betreft het huishouden of de kinderen komt het wat meer op je partner aan. Er wordt dus flexibiliteit van ’t gezin gevraagd.”

Lex: “Je moet zoveel mogelijk vaste momenten in de week blokken om te studeren. Maar dat brengt genoeg uitdaging met zich mee.”

Waar gaan jullie afstudeeronderzoeken over?

Jeroen: “Die hebben wel enige overlap. Mijn onderzoek gaat over het aanleren van leerstrategieën: hoe kunnen we de studenten meer achter het stuur zetten van de opleiding? Dat is iets waar we tegenaan lopen met ons docententeam. Studenten consumeren graag, maar we willen ze voorbereiden op een beroep. Daarvoor moeten ze zelf de regie kunnen nemen en keuzes kunnen maken hoe ze daar invulling aan willen geven.”

Lex: “Dat van mij gaat over hoe we ons docententeam kunnen professionaliseren in formatief handelen. Dat is een onderwijsdidactiek waarmee we gepersonaliseerd onderwijs aan kunnen bieden. Daar zijn we ooit mee begonnen en dat werd eigenlijk gewoon in ons team gedropt: dit kun je ermee en succes. Dat is lastig voor docenten en dus worden er bijeenkomsten georganiseerd om ze daarin te trainen.”

Jeroen: “De overlap zit hem in het gepersonaliseerde onderwijs. Door formatief handelen kun je als docent richting geven aan de student om de volgende stap te zetten.”

Lex: “En dat heeft dus weer te maken met de zelfregie van de student.”

Jullie werken inmiddels samen in het landelijke practoraat Sociaal Veilige Sport. Wat houdt dat precies in?

Jeroen: “Daar zijn we bezig om met praktijkgericht onderzoek uit te zoeken hoe we in Nederland een sociaal en veilig sportklimaat voor ons zien en waar de behoefte ligt van het werkveld, de opleidingen en de studenten. Aan de hand daarvan gaan we een plan maken en dat integreren binnen de opleiding.”

Lex: “Het hebben van de master Leren en Innoveren was daarvoor een pre. In die zin hebben we geluk dat we dit samen mochten doen.”

Wat is nu jullie droom?

Jeroen: “Ik hoop een soort kartrekker te kunnen zijn in ons team en zo ons onderwijs te ontwikkelen, aansluitend bij de landelijke ontwikkelingen die gaande zijn. Maar blijven lesgeven is daarin wel heel belangrijk.”

Lex: “Ik wil ook zeker voor de klas blijven staan, al is dat over tien jaar misschien anders. Ook ik wil bezig blijven met onderwijs ontwikkelen en daarin kartrekker worden. Dat je dat samen met een groep enthousiastelingen doet, vanuit je deskundigheid.”

Hebben jullie, tot slot, nog tips voor toekomstig deeltijdstudenten?

Jeroen: “Probeer op schema te blijven. En blijf open en eerlijk tegen jezelf, je naasten en je docenten. Als je er niet uitkomt, geef het aan.”

Lex: “Je kunt ook heel veel leren van je studiegenoten, dus ga ook met hen in gesprek. Hoe in ons geval de kleuterjuf dingen aanpakt, kan ook voor mbo-studenten goed helpen. Dat heeft onze ogen echt geopend.”