Project toegekend: ‘Bomenluisteraar: het verhaal van ons groene erfgoed’

Het betreft een innovatief project binnen de NWA-route Levend Verleden en wordt uitgevoerd binnen het netwerk van de SPRONG GROUNDED by Data. De komende twee jaar gaan we als lectoraat, samen met partners, aan de slag met onderzoek naar ons groene erfgoed.

Bomen vertellen een verhaal: niet alleen over hun leven, maar ook over dat van mensen. Hoe leren we luisteren naar deze vertellers? Bomen in parken spelen een belangrijke rol in ons dagelijks leven door bijvoorbeeld de lucht te zuiveren en schaduw op hete dagen te bieden. Oude bomen zijn vaak geplant door onze voorouders en leven langer dan mensen. Bomen vormen dus onze erfenis en het (groene) erfgoed, maar kunnen niet vertellen wat ze hebben meegemaakt. Bomen vormen een levende monumentale verbinding met het verleden. Zij zijn een vaak vergeten drager van de geschiedenis van de stad. In de Bomenluisteraar willen wij bomen een stem geven middels multimedia en vertellen hoe bomen in parken reageren op veranderingen in verleden en heden.

Dit zullen wij doen in twee parken: Het Rijsterborgher Park in Deventer en Landgoed Clingendael in Deventer. Binnen het project willen we bestaande databronnen over deze parken, zoals archieven, ruimtelijke gegevens, luchtfoto's en satellietdata, combineren met sensoren die de boomgroei monitoren en laten zien hoe bomen reageren op veranderingen in de omgeving. Dit juist van belang voor parken in steden. Als gevolg van het veranderende klimaat wordt het belang van stedelijk groen meer en meer onderkend. Stedelijk groen in de fysieke leefomgeving zorgt voor een koelend effect, vangt regenwater op en houdt bodemwater vast. Daarnaast vormt bodem een belangrijke habitat voor insecten, vogels, kleine zoogdieren, micro-organismen, enzovoorts.

Maar welke invloed hebben al die veranderingen, veroorzaakt door de mens, eigenlijk op dit groene erfgoed? Door het combineren van bestaande gegevens en (historische) bronnen met sensoren willen we antwoord op deze vraag geven, en laten zien welke rol ons groene erfgoed speelt in onze dagelijkse leefomgeving. Door multimedia te gebruiken willen we bomen hun verhaal laten vertellen waarin ecologie en erfgoed een centrale rol spelen, zodat mensen kunnen luisteren naar de bomen. Bomen vertellen immers niet alleen een verhaal van het verleden en ons erfgoed, maar bevatten ook lessen voor de toekomst, dus laten we leren luisteren.