Saxion wil onderwijsaanbod in Apeldoorn ‘ambitieus en realistisch’ versterken, vertelt Irene Rispens

Rispens is directeur Hospitality Business School en daarnaast verantwoordelijk voor de versterking van Saxion in Apeldoorn. We spraken haar over de stand van zaken. Ook vroegen we haar of ze een doorkijkje kan geven naar de toekomst van Saxion in Apeldoorn. Rispens: “We zijn ambitieus en tegelijkertijd realistisch: Saxion ziet mooie kansen voor een toekomstbestendig onderwijsaanbod, waarmee we zowel de regio Apeldoorn als onze eigen hogeschool kunnen versterken.”

Saxion en Apeldoorn kennen inmiddels een lange onderwijsgeschiedenis. Al in 2001 vestigde de toenmalige opleiding Hotelmanagement zich in Apeldoorn. Daarmee stak de hogeschool de IJssel over, om in 2012 het aantal opleidingen in Apeldoorn verder uit te breiden. Het gerenoveerde pand van de voormalige Nettenfabriek, pal naast het station, biedt nu samen met het nabijgelegen Centrum voor Veiligheid en Digitalisering ruimte aan vijf opleidingen en verschillende onderzoeksactiviteiten.  

Behoeft aan uitbreiding 

“Een aantal jaren geleden klopte de gemeente Apeldoorn nadrukkelijk bij ons aan.” vertelt Irene Rispens. “Men wilde meer hoger onderwijs in de stad. Dat sloot goed aan bij onze visie, want als hogeschool wilden we van belang blijven voor de regio. We richtten destijds onze blik nadrukkelijker op Apeldoorn; weliswaar onze kleinste Saxion-locatie, maar landelijk gezien onze meest centrale. In en rond Apeldoorn hebben wij ook een belangrijke regio te bedienen. De gemeente Apeldoorn was enthousiast over onze verkenningen om het onderwijsaanbod uit te breiden. Zowel stad als regio zou daarvan kunnen profiteren. Er is behoefte aan de uitbreiding van het aanbod aan hoger onderwijs in Apeldoorn. Om verschillende redenen.” 

Impuls voor Apeldoorn 

Rispens noemt niet alleen de aanwezigheid van een aantal grote bedrijven en maatschappelijke organisaties op het gebied van financiële dienstverlening, verzekeringen, veiligheid en welzijn, maar ook de bevolkingssamenstelling: “Apeldoorn is met 170.000 inwoners een grote gemeente. Er zitten ontzettend veel bedrijven en organisaties, maar qua bevolkingsopbouw blijft het aantal 20- tot 40-jarigen achter. Er is sprake van vergrijzing. Wanneer je als stad meer hoger onderwijs aanbiedt, neemt het aantal 17- tot 22-jarigen toe. In hun studietijd leggen zij, door stages en afstudeeropdrachten, de connectie met bedrijven en organisaties. Van die studenten blijft een percentage wonen en werken in de directe omgeving. Dat kan Apeldoorn een ontzettend belangrijke impuls geven. Zowel als het gaat om werkkracht, human capital, als om mensen die er hun leven gaan opbouwen en de regio vitaal en leefbaar houden. Tegelijkertijd voorzagen we de invloed die de demografische krimp op zou Saxion zou krijgen, zowel op onze vestiging in Enschede als Deventer. Dus ook voor Saxion zelf was dit een goede ontwikkeling.” 

Focus op thema’s 

“We kopiëren of verplaatsen niet ons aanbod uit Enschede en Deventer,” legt Rispens uit. Die fysieke ruimte was en is er ook niet in Apeldoorn. Daarom focussen we op een aantal thema’s. Zo houden we vast aan opleidingen op het gebied van gastvrijheid, veiligheid en digitalisering. Maar ook welzijn, gezondheid en sport past als profiel bij de regio Apeldoorn, waar van oudsher veel instellingen op het gebied van welzijn en gezondheidszorg actief zijn. Voor het thema onderwijs zien we kansen voor onderzoek. Dus op deze thema’s ligt onze focus en daarmee bakenen we ook direct af wat we als hogeschool in Apeldoorn willen bereiken.” 

Versterken 

Het lijkt tegenstrijdig: in tijden van demografische en financiële krimp juist kiezen voor een langetermijnscenario van uitbreiding. Hoe leg je een dergelijke strategische keuze uit? Rispens: “Ik begrijp de vragen die daarover worden gesteld, want uitbreiden betekent investeren. Maar tegelijkertijd zeggen we als Saxion met onze strategie: als we niet óók kansen zien en juist daar op een verstandige manier in investeren, dan weten we zéker dat we kleiner worden. Stilstand is achteruitgang, in dit geval. En dat willen we niet voor een stad met 170.000 inwoners en de grote omliggende regio. Het is ook niet nodig, want er zijn volop kansen om onze locatie in Apeldoorn te versterken.” Als het gaat om ideeën voor nieuwe opleidingen voert Saxion een zeer grondige voorverkenning uit, voordat er energie en geld gestopt wordt in vervolgstappen, zegt Rispens. De afgelopen jaren is daar, met de uitbreiding van het aanbod Associate degrees, veel ervaring in opgedaan. “We hebben als het ware een aantal poortjes ingebouwd om eventuele ambities rond de start van een opleiding realistisch te beoordelen. En wanneer je, na gedegen vooronderzoek, daadwerkelijk kiest om je aanbod uit te breiden, gaat daar natuurlijk veel meer omheen spelen. Onder andere rond het uitbreiden van je naams- en locatiebekendheid in Apeldoorn. Ook daar werken we hard aan.” 

Realistische bril 

Om toekomstplannen en -scenario’s te onderzoeken, is Saxion al enkele jaren intensief in gesprek met de gemeente Apeldoorn en veel partijen in en rond de stad, legt Rispens uit. “We vragen nadrukkelijk waar de behoefte in stad en regio ligt, maar blijven zelf wel door een realistische bril kijken: wat kúnnen wij bieden, binnen de kaders die wij hebben en de koers die we als hogeschool varen. Saxion zet nadrukkelijk in op de speerpunten Apeldoorn en een leven lang ontwikkelen. Beide speerpunten kunnen we combineren door op een geografisch centraal gelegen locatie als Apeldoorn een opleidingsaanbod te bieden dat voor een brede doelgroep interessant is. Ook voor studiezoekers en professionals vanuit Utrecht en zelfs verder richting het westen. Apeldoorn is goed bereisbaar en heeft een gunstiger vestigingsklimaat dan de grote steden in het westen.” 

Lerend district 

Wanneer het onderwijs- en onderzoeksaanbod in Apeldoorn uitbreidt, betekent dat ook iets voor de bestaande huisvesting, aldus Rispens: “Als het gaat om onze hoofdlocatie in Apeldoorn, zitten we nu in een heel leuk gebouw, waar we het historische karakter hebben verbonden aan nieuwbouw. Pal naast het station. Studenten ervaren het als een fijne studielocatie. We kunnen er nu duizend studenten kwijt, maar onze ambitie ligt hoger. Dus ja, op een gegeven moment dient zich een huisvestingsvraag aan. Het is aan ons, als hogeschool, om daar mee aan de slag te gaan. Maar het toeval wil dat de gemeente Apeldoorn ook plannen heeft met deze Spoorzone. Zowel voor woningbouw als voor de ontwikkeling van een Lerend district.” Daarbij doelt Rispens op de aanwezigheid van de Fotovakschool, Wittenborg University en ROC Aventus, in de directe omgeving van het Saxion-gebouw: onderwijsinstellingen die in de gebiedsontwikkeling sterker onderling verbonden kunnen worden. “Daarover zijn we in gesprek met de gemeente. Als wij gaan groeien, willen we graag aansluiten bij de plannen en mogelijkheden die Apeldoorn voor ogen heeft. Zo kan het beoogde Lerend district toekomstige studenten bijvoorbeeld ook een aantrekkelijke en inspirerende buitenzone bieden. Een groene zone waar je kunt studeren, ontmoeten en recreëren. Er liggen mooie kansen, voor de gemeente en alle aanwezige kennisinstellingen om de huidige situatie te verbeteren en elkaar te versterken.” 

Toekomstbestendig 

Welke vervolgstappen wil Saxion de komende jaren zetten, in samenwerking met de gemeente? “We willen op een gerichte en verantwoorde manier blijven bouwen aan ons opleidingsaanbod in Apeldoorn en daarmee groeien. Daar zijn we volop mee aan de slag. In het verlengde daarvan zijn we met de gemeente in gesprek over de huisvestingsvraag: hoe ziet zij dat voor zich, hoe zien wij dat voor ons? We zijn blij dat de gemeente met ons meedenkt. Uiteindelijk gaat de gemeenteraad over de investeringen. We vertrouwen erop dat zij een goede afweging maken: niet alleen kijkend naar de vitaliteit van de stad en de regio Apeldoorn, maar ook naar het huidige en toekomstige brede belang van hoger onderwijs, met een hogeschool die, ondanks moeilijkere maatschappelijke omstandigheden, kansen ziet voor groei.”  

Verantwoorde groei 

Saxion richt zich met plannen en prognoses op een tijdspanne van zeven jaar, legt Rispens uit. “De ontwikkelingen van de Spoorzone zijn gestart en dat betekent dat we in onze gesprekken met de gemeente goed voor ogen moeten houden hoe de wereld er uitziet in 2032: welke opleidingen kunnen we dán bieden, welke studentenaantallen willen en kunnen we dán bereiken, wat betekent dat voor een vorm van nieuwbouw? Zijn er qua huisvesting eerst tussenoplossingen nodig? Alles draait om verantwoorde groei. En om onze ambities te blijven verbinden met realisme.” 

Fotografie: Thomas Busschers - Dienst Marketing Communicatie