De opdracht was duidelijk: dertig bewoners vinden die willen deelnemen aan een zonne-energieproject in het Almelose Nieuwstraatkwartier. Dat was echter makkelijker gezegd dan gedaan, kwamen studenten Elise Olde Monnikhof, Ruben Hanterink en Robert van ’t Veld achter. “Maar om juist deze mensen te kunnen overtuigen om deel te nemen aan een duurzaam initiatief, maakt een wereld van verschil.”
In opdracht van Eurus gaat burgerinitiatief Energie Coöperatie Almelo (ECA) zonnepanelen plaatsen op wijkcentrum De Hagedoorn in de wijk Nieuwstraatkwartier. Buurtbewoners kunnen lid worden van de coöperatie en op die manier een leuk zakcentje bijverdienen. Vijf maanden lang zijn Ruimtelijke Ontwikkeling-studenten Elise (studieroute Ruimtelijke Ordening en Planologie), Ruben en Robert (beiden studieroute Stedenbouwkundig Ontwerpen) in het kader van hun afstuderen bezig om participanten te vinden voor het initiatief. Dat gaat, zeker in het begin, niet zonder slag of stoot. “We merkten dat er veel ongeloof was bij de mensen,” vertelt Elise. “Het bewust bezig zijn met het milieu was bij velen nog een ver-van-hun-bed-show. ‘Besparen op mijn energierekening zonder te betalen of een abonnement af te sluiten? Dat geloof ik niet.’ Dat is wat we vaak hoorden.”
Terughoudend
De studenten organiseren al snel een informatieavond, een spannend moment voor alle partijen. De opkomst valt echter tegen en de aanwezigen reageren terughoudend. Ruben: “Maar in de dagen daarna merkten we dat er toch steeds meer mensen zich aanmeldden voor het initiatief. Mensen kregen vertrouwen in het project en bewoners hebben blijkbaar aan elkaar verteld dat ze zonder risico’s geld konden verdienen.” Na het ophangen van posters, uitdelen van flyers en voeren van vele gesprekken met de bewoners, vinden ze uiteindelijk dertig mensen die mee willen doen. “Helaas niet alleen maar uit het Nieuwstraatkwartier, dat was natuurlijk het mooiste geweest. Dat de mensen de zonnepanelen kunnen zien vanuit hun woonkamer en de baten terugvinden op hun energierekening. Een betere visuele verbeelding van het voordeel was er niet geweest,” aldus Elise.
We hadden te maken met personen die voor hun gevoel al zo vaak zijn besodemieterd door de energieleveranciers. Om juist deze mensen te kunnen overtuigen om deel te nemen aan een duurzaam initiatief, dat maakt een wereld van verschil.
Sociaal proces
Toch zijn ze trots dat ze de doelstelling bereikt hebben. “We hadden te maken met personen die weinig vertrouwen hadden in de overheid,” legt Robert uit. “Mensen die voor hun gevoel al zo vaak zijn besodemieterd door de energieleveranciers. Om juist deze mensen te kunnen overtuigen om deel te nemen aan een duurzaam initiatief, dat maakt een wereld van verschil.” Waar de opdracht simpel leek, werd het uiteindelijk een complex project. Zeker omdat de kaders ontbraken, vertelt Ruben. “Normaal hebben wij als stedenbouwkundigen projecten met een duidelijke volgorde. Dat was hier niet het geval, omdat het een sociaal proces was en we in moesten spelen op de wekelijkse en soms dagelijkse ontwikkelingen.”
“Achteraf was dit heel erg leerzaam,” vult Elise aan. “We hebben een goed beeld van de wijk gekregen doordat we kennis hebben gemaakt met bewonersbedrijf De Hagedoorn: een bijzonder bedrijf dat veel indruk op mij heeft gemaakt. Onvoorstelbaar dat zo’n schoolgebouw wordt gered door bewoners, vrijwilligers, bedrijven en overheidsinstanties en uiteindelijk voor ieder lokaal een andere functie is gevonden. Erg knap.”
Het was echter wel een uitdaging om met al die partijen rekening te houden. “We kregen te maken met verschillende bewoners en marktpartijen, maar ook gemeenten en de ECA. Ik vind dat we megatrots mogen zijn op hoe we met al deze verschillende actoren gecommuniceerd hebben.”
We moeten met zijn allen zorgen dat de wereld over tientallen jaren nog steeds leefbaar is.
Duurzaamheid
Vanuit hun opleidingen wordt er veel aandacht besteed aan duurzaamheid. Robert: “Als het gaat om het verduurzamen van een hele woonwijk, vind ik eigenlijk dat het nog verder moet gaan dan zonnepanelen. Maar zo’n mooi initiatief is een goed begin en dat dit vanuit de wijk zelf komt, is natuurlijk fantastisch.” De energietransitie van fossiele brandstoffen naar schone energie is volgens hem een belangrijke stap. “Naar mijn mening hebben stedenbouwers deels de verantwoordelijkheid gekregen dit in goede banen te leiden.” Ruben: “We moeten met zijn allen zorgen dat de wereld over tientallen jaren nog steeds leefbaar is.”
“Verduurzamen is iets dat bij onze generatie hoort,” voegt Elise daaraan toe. “Ik ging er eigenlijk vanuit dat iedereen nu wel een keer weet dat het nodig is, maar bij heel veel mensen is dit totaal niet aan de orde. Ik ben meer gaan nadenken over mensen die hier totaal geen weet van hebben.” Het was dan ook vooral het financiële gewin dat de doorslag gaf voor veel bewoners om uiteindelijk deel te nemen. “Maar ik weet zeker dat er toch een enkeling bijzat die wat op heeft gepikt over de noodzaak van de energietransitie,” sluit ze af. “En die enkeling, daar doe je het voor.”
