Vorige week presenteerde Saxion-lector Jan Mahy tijdens de European Week of Regions and Cities (EWRC) in Brussel de ambitieuze plannen van Saxion en een aantal samenwerkingspartners op het gebied van circulair textiel. De komende drie jaar gaat de Stichting TexPlus de circulaire economie rond textielstromen in onze regio een enorme boost geven.
Het lectoraat Smart Functional Materials participeert volop in het project. Jan: “Ons regionale initiatief wordt een opstap om straks binnen Europa onze kennis met die van andere landen te bundelen en om het recyclen van textiel enorm op te kunnen schalen. Het is goed dat we met elkaar in actie komen.”
Jan, wat staat er precies op stapel?
“Tijdens de European Week of Regions and Cities (EWRC) in Brussel presenteren veel Europese regio’s en steden hun plannen. Dat levert waardevolle contacten en samenwerking op. Namens de regio Oost-Nederland heb ik onze plannen op het gebied van circulaire textielstromen gepresenteerd. Vanuit de Regiodeal geven we daar met een aantal partijen invulling aan. We gaan de komende drie jaar met duidelijke doelstellingen aan de slag om onze regionale textieleconomie verder circulair te maken. In Brussel heb ik verteld hoe we dat gaan doen en hoe ik dit regionale initiatief als een blauwdruk zie om op Europees niveau verder te bouwen.”
Met welke partijen werkt Saxion samen?
“In de Stichting TexPlus werken we samen met textielophaler Twente Milieu en twee textielsorteerders: Het Goed en De Beurs. Ook Frankenhuis uit Haaksbergen is samenwerkingspartner. Het bedrijf kan op mechanische wijze textiel recyclen. Het haalt kleding uit elkaar, waarna het materiaal opnieuw wordt toegepast, bijvoorbeeld als vulling van autodeuren. Saxion is in de stichting vertegenwoordigd, samen met spin-off-bedrijf SaXcell dat katoen chemisch tot hoogwaardig bronmateriaal kan recyclen. We brengen kennis en capaciteit rond het collecteren, sorteren, vervezelen en opwaarderen van textiel bij elkaar. In ons geval gaat dat met name over katoen. Start-up Enschede Textielstad gebruikt de garens, die we weer uit deze vezels samen kunnen stellen en weeft daar nieuwe doeken van.”
Wat gaan jullie de komende drie jaar concreet doen?
“We willen de hoeveelheid opgehaald textiel verdubbelen, net als de hoeveelheid textiel die in zuivere materiaalstromen gesorteerd is. Deze materiaalstromen van bijvoorbeeld katoen, polyester en viscode, vragen allemaal om verschillende vormen van recycling. Met fieldlabs zoeken onze textielsorteers aansluiting bij lokale doelgroepen en initiatieven. Samen met scholen, verzorgingshuizen of andere communities gaan ze bekijken hoe we de houding van de consument ten opzichte van het weggooien, inzamelen en recyclen van kleding kunnen veranderen. Daarbij speelt de vraag wat we daar samen lokaal al voor kunnen organiseren. Onze plannen zijn ambitieus, maar we zien ze dus als blauwdruk om in tweede instantie op te kunnen schalen. Die opschaling is noodzakelijk om het proces ook economisch aantrekkelijk te maken. Daarbij denk ik zowel in aantallen als geografisch, door de samenwerking met andere Europese partijen te zoeken. We werken toe naar local sourcing en local sales. Precies het tegenovergestelde van hoe de huidige wereld van fast fashion opereert.”
Hoe doorbreek je dat mechanisme van die fast fashion-wereld?
“Dat model is gewoon niet meer houdbaar: in Canada kapt men bomen, die in India tot viscose verwerkt worden, waarvan men in Vietnam weefsels maakt, die in Italië tot stoffen verwerkt worden en in Engeland als kledingstukken hun weg naar de consument vinden. Fast Fashion is “from cradle to waste,” zoals we dat internationaal aanduiden. Minder dan 1% van alle textielproducten wordt op dit moment gerecycled. De overige 99% wordt verbrand, begraven of komt in onze oceanen terecht. Dat moet veranderen en dat weten we natuurlijk allemaal. Met ons regionale initiatief onderzoeken we hoe we dat concreet vorm kunnen geven.”
Jullie gaan dus regionaal beginnen en Europees verder bouwen?
“Dat klopt, want er is méér nodig. We kunnen het niet alleen. Binnen Europa gebeurt veel goeds, maar het landschap is gefragmenteerd. We moeten elkaar nog veel meer vinden om gebruik te kunnen maken van elkaars kennis. In België loopt het project Retex, op het gebied van recycling van synthetisch textiel, terwijl wij met SaXcell juist weer meer weten over katoenrecycling. We hebben daarin zelfs een unieke positie. In Engeland draait men het project Reset, dat zich richt op het lokaal beïnvloeden van consumentengedrag bij inzameling, productie en verkoop. Die kennis kunnen wij op onze beurt weer gebruiken. Ik ben in Brussel ook in gesprek geraakt met vertegenwoordigers uit Finland en Italië. Er liggen volop kansen voor samenwerking om op Europees niveau iets te bewerkstelligen.
Welke rol kan Saxion eerst op regionaal niveau spelen?
“We doen het mét elkaar, maar Saxion heeft wel degelijk een belangrijke rol. Met SaXcell hebben we kennis ontwikkeld om katoen te recyclen tot hoogwaardige vezelfs die weer als grondstof kunnen dienen. Ook staat Saxion natuurlijk in een lange traditie van textielonderwijs. Vanuit die traditie hebben we een groot netwerk van oude en nieuwe regionale bedrijven, die ons zien als een kennisinstituut dat met hen mee wil denken. Of als de partij die hen helpt met anderen in gesprek te komen: de veredelaars, de wevers, de designers. We delen die textieltraditie met onze regio en Saxion kan daarin een verbindende rol vervullen. Vanuit het lectoraat Smart Functional Materials willen we een kennis- en innovatiehub worden. Voor de regio en het liefst ook daarbuiten. Op onze beurt hebben wij andere partijen nodig: de bedrijven, universiteiten en kennisinstituten. Samen moeten we de circulaire textieleconomie een boost kunnen geven.”
Denk je dat de seinen inmiddels op groen staan?
“In Brussel haalde ik de maanlanding aan. Dat was in juli 50 jaar geleden. In die tijd dacht iedereen aan de maan. Op aarde zou het eeuwig blijven zoals het was. Drie jaar later verscheen het rapport Grenzen aan de Groei van de Club van Rome. Dat was onze eerste eye-opener: het voorspelde dat onze wereld binnen 50 tot 100 jaar ingrijpend zou veranderen door ongebreidelde groei. Het zou niet vanzelf goed blijven gaan met de aarde. Sinds die tijd vergaderden we met elkaar, schreven we stapels rapporten, formuleerden we Sustainable Development Goals en keken we naar elkaar wie de eerste stap zou zetten. Inmiddels zijn we zover dat we inzien dat we ook echt in beweging moeten komen. Gelukkig gebeurt dat ook. In Oost-Nederland gaan we op textielgebied zeker volop bewegen en zullen we steeds meer de inhoudelijke verbinding met Europa gaan zoeken.”
Stichting TexPlus
Stichting TexPlus is een samenwerkingsverband tussen 7 Overijsselse koplopers op het gebied van circulair textiel. Van inzameling tot verwerking en het vervaardigen van eindproducten; de gehele keten is vertegenwoordigd in de stichting. Participanten zijn Twente Milieu, Het Goed, SaXcell, Saxion, Enschede Textielstad, Frankenhuis en De Beurs. De activiteiten van de stichting worden vormgegeven binnen de Regiodeal Circulair Textiel, voor de Regio Oost-Nederland.
