Docenten Verpleegkunde en Gezondheid & Techniek hebben afgelopen weekend een spoedcursus gegeven aan tachtig vrijwilligers die gaan helpen bij een zorghotel voor coronapatiënten. Arjan Christenhusz, een van de docenten, blikt terug op een dankbare taak. “Het voelt goed om vanuit onze ervaring een steentje bij te dragen in deze crisistijd.”
Het is binnen de zorg razendsnel schakelen dezer dagen, nu het aantal patiënten met covid-19 in Nederland rap oploopt en de druk op ziekenhuizen toeneemt. Zo ook voor de vijf Saxion-docenten (Henk-Jan Hondelink, Cherreny Gokoelsing, Marion Blokzijl, Janneke Kuiper en Christenhusz) die in een mum van tijd klaarstonden om afgelopen weekend een spoedcursus te geven aan vrijwilligers die de zorg in de regio Noord- en Oost-Gelderland de komende tijd ondersteuning moeten bieden.
Voorbereiden
Halverwege vorige week kwam dat verzoek binnen vanuit de GGD-afdeling in deze regio's. Net als in andere gebieden in Nederland wordt daar een zorghotel voor coronapatiënten ingericht om de zorgcapaciteit uit te breiden. Met deze actie sorteren de zorginstanties voor op de verwachte verdere toename van het aantal mensen dat hulp nodig heeft - of dat nu gaat om zorg bij ziekteverschijnselen veroorzaakt door het virus of bijvoorbeeld ondersteuning aan hulpbehoevende partners van opgenomen coronapatiënten.
Expertise overbrengen
Christenhusz en zijn collega's hoefden niet na te denken over het spoedverzoek. Natuurlijk stomen ze het leger aan vrijwilligers die de zorgprofessionals in het zorghotel gaan ondersteunen graag klaar, zowel theoretisch als praktisch. “We begrijpen het belang van deze maatregel, hebben allemaal een zorgachtergrond en de ervaring om onze expertise over te brengen op mensen, ook als dat snel moet gebeuren.”
En dus stonden de Saxion-docenten zaterdag en zondag tegenover ongeveer tachtig vrijwilligers, verdeeld over vier groepen en grotendeels afkomstig van het Rode Kruis, de Zonnebloem en de brandweer. Christenhusz: “We hebben toegelicht op wie de zorgvraag op dit moment vooral betrekking heeft: ouderen. Hoe help je deze mensen op bed te leggen of naar de douche te begeleiden? Maar ook: hoe kun je hen ondersteunen bij aankleden en eten en drinken? Zulke basisvaardigheden, die in deze crisis heel belangrijk zijn om aan vrijwilligers over te dragen om de zorgprofessionals te ontlasten, hebben we behandeld. Ook hygiëne is natuurlijk uitgebreid aan bod gekomen, zoals het desinfecteren van de handen. Daarnaast hebben we aandacht besteed aan letten op ademhaling, bloedsomloop en bewustzijn, zodat de vrijwilligers op tijd zorgprofessionals kunnen waarschuwen als dat nodig is.”
Meer dan een coronapatiënt
Wat de vrijwilligers ook meekregen: zie de mensen in het zorghotel niet alleen als coronapatiënt. “Ze zijn veroordeeld tot een verblijf in het zorghotel, bijvoorbeeld omdat ze in het ziekenhuis hebben gelegen en aanvullende zorg nodig is. Probeer ze zingeving te bieden. Vrijwilligers moeten hun rol ook kunnen relativeren: het feit dat je er bent en aandacht voor ze hebt, is al goud waard voor de mensen. Ik heb net lesgegeven aan studenten, die zeiden: de muren komen op ons af. Moet je nagaan hoe het is voor mensen in een zorghotel.”
Let ook op jezelf
Ook de eigen veiligheid van de vrijwilligers is nadrukkelijk aan de orde gekomen. “Zij gaan dit met veel toewijding aan, maar ze moeten ook aan zichzelf denken”, zegt Christenhusz. “Als het zorghotel stopt, moeten ze er gezond weer uitkomen. Uiteraard is het prioriteit om te voorkomen dat ze het coronavirus overdragen of zelf te pakken krijgt. De vrijwilligers gaan werken met schorten, handschoenen en maskers. Daar hebben we ze ook richtlijnen voor gegeven.”
Het verwerken van de indrukken die de vrijwilligers in het zorghotel zullen opdoen is een niet te onderschatten aspect, stelt Christenhusz. “Het is best onzeker voor de vrijwilligers. Hoe gaat het er precies uitzien? Met wat voor patiënten krijgen ze te maken? Een vrijwilliger die ook bij de brandweer werkt kan na een bak ellende de volgende dag als brandweerman een slachtoffer uit een autowrak knippen. Dat is niet niks. Bovendien moeten ze beseffen dat ze collega's niet gaan herkennen. Door de maskers zie je elkaars mimiek niet. Dat is wennen, je moet ervaren hoe dat is. Daarom heb ik ook een deel met een masker op lesgegeven.”
Dit is een crisissituatie
Het zijn hectische tijden voor verpleegkundigen. Christenhusz hoopt dat het zijn studenten niet afschrikt. “Dit is een crisissituatie, totaal anders dan de reguliere zorg. Dat kan een vertekend beeld opleveren. Dat zou ik als docent verpleegkunde jammer vinden. Aan de andere kant merken ze ook wel dat dit voor binding in teams zorgt. We moeten allemaal dezelfde klus klaren. Het is een heel bijzondere ervaring. Zelf sta ik ook paraat om in de praktijk te helpen als dat nodig is.”
