Onderzoek Saxion toont aan dat sloophout prima hergebruikt kan worden als vezel in composiet
Bij het slopen van gebouwen komt veel houtafval vrij. Na het recyclen wordt het beste hout hergebruikt, maar het merendeel gaat rechtstreeks de verbrandingsoven in. Onderzoekers van het Thermoplastic Composites Application Center (TPAC) van Saxion hebben het afgelopen jaar in het project B-Hout Behoud, samen met partners Innodeen en Rouwmaat, onderzocht of dit gerecyclede hout ook voor andere duurzame toepassingen kan worden gebruikt. Het antwoord is hoopgevend.
Hout vormt een grote stroom in het afvalverwerkingsproces. Jaarlijks verdwijnt er voor tonnen in de verbrandingsoven. Alleen bij recyclingbedrijf Rouwmaat komt ieder jaar al 300 ton aan B-hout vrij, dat vervolgens afgevoerd moet worden. Houtafval wordt onderverdeeld in A-, B- en C-kwaliteit. A-hout is schoon hout, zonder verf, lijm, coatings of metaalresten. In B-hout kunnen die resten (met uitzondering van metaal) er wel in zitten. De aanwezigheid van die chemische stoffen maakt hergebruik een stuk lastiger. Grotendeels bestaat B-hout echter uit hout met in principe uitstekende eigenschappen. Reden genoeg voor de onderzoekers om te kijken of het B-hout toch in aanmerking komt voor een tweede leven, als versterkende vezel in composiet materiaal.
Saxion-onderzoeker Marco Del Vecchio van het TPAC stortte zich vanaf oktober 2019 een jaar lang op het project. Hij deed onderzoeken met zowel A-hout als B-hout. “Dat werd aangeleverd door onze onderzoekspartner Rouwmaat. Het B-hout zag er vanwege de lijm- en verfresten op voorhand een stuk slechter uit dan het A-hout. Maar we hebben beide soorten op een gelijke manier behandeld.”
Door de shredder
Beide types hout werden schoongemaakt. Daarna werd het gedroogd. “Vervolgens hebben we het een aantal keer door de shredder gehaald, totdat de houtvezels de juiste lengte hadden om te hergebruiken”, zegt Del Vecchio. “De vezels hebben we gemengd met polypropyleen. Dit hebben we vervolgens op verschillende manieren verwerkt: door te extruderen (een vormgevingstechniek waarbij een vervormbaar materiaal door een matrijs geperst wordt, red.) en via spuitgieten.” Bij beide processen werden de houtvezels en het polypropyleen verwarmd. Voor het A-hout zonder gevaar, maar vanwege de aanwezigheid van verf-, lijm en coatingsresten kleefden er voor het B-hout mogelijke risico’s aan. “Maar tijdens de testen in onze laboratoriumopstelling zijn we eigenlijk niet tegen problemen aangelopen”, zegt Del Vecchio. “Na het uitharden is er voor beide types hout een werkbaar composiet uitgerold, met goede en sterke mechanische eigenschappen.”
Dit project is weer een klein stapje in de goede richting, waarin we aantonen dat we een rol willen spelen bij het aanpakken van ecologische en sociale issues.
Toch zat er wel verschil tussen de producten die met A-hout gemaakt werden en die met B-hout. “De producten waarin we A-hout hebben gebruikt waren net iets sterker, maar ook met het B-hout hebben we goede resultaten behaald. Dat hout is dus zeker ook herbruikbaar. Bovendien is het voordeliger dan het gebruik van A-hout, omdat de kiloprijs een stuk lager ligt.”
Verschillende toepassingen
De houtvezelcomposieten kunnen in de toekomst voor tal van verschillende toepassingen worden gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan een laminaatvloer of een kastdeur, maar ook als bouwmateriaal. “Het kan prima als vervangend materiaal voor houten producten gebruikt worden”, stelt Del Vecchio. Daar komt direct het duurzame karakter om de hoek kijken. Want door gebruikt hout als composiet opnieuw te gebruiken, hoeven er bijvoorbeeld geen bomen gekapt te worden. “Hout op een duurzame manier hergebruiken was één van de doelen van het onderzoek. Vanuit de houtsector is daar veel vraag naar. Met deze oplossing kunnen solide, goede producten worden gemaakt. Bovendien dringt het de vraag naar hout terug, waarmee een bijdrage geleverd kan worden aan de klimaatverandering en het tegengaan van de ontbossing.”
Saxion
Het onderzoek van TPAC sluit aan bij de duurzaamheidsdoelstelling van Saxion. De hogeschool ziet het als haar maatschappelijke verantwoordelijkheid om een belangrijke bijdrage te leveren aan de klimaatopgaven van deze tijd. Del Vecchio: “Samen willen we een duurzamere wereld creëren. Dit project is weer een klein stapje in de goede richting, waarin we aantonen dat we een rol willen spelen bij het aanpakken van ecologische en sociale issues.”
Voor Saxion is het onderzoek B-hout behoud inmiddels afgerond. “Wij hebben het labwerk verricht, nu is Innodeen bezig met het verwerken van gerecycled A-hout tot composiet op grotere schaal. Dat verloopt succesvol. Een volgende stap is om dit ook te proberen met B-hout. Daar ligt een grote uitdaging, maar in ons laboratorium hebben we aangetoond dat het mogelijk is.”
Partners
In het project B-hout behoud werkte Saxion samen met regionale partners Innodeen en Rouwmaat. Innodeen uit Lochem is een innovator op het gebied van kunststofproducten. Het produceert zelf onder vier materiaalgroepen (Hollodeen, Durodeen, Compodeen en Eelodeen) waaronder vele soorten kunststof ver-/bewerkt kunnen worden en heeft zodoende ook veel ervaring opgedaan met het ontwikkelen van composieten. Innodeen heeft zelf een productielijn waarmee extrusieprofielen kunnen worden gemaakt uit houtvezelcomposiet. De markt heeft al een grote belangstelling voor deze producten getoond, en er wordt hard gewerkt aan opschaling van het proces. Voor de onderzoeken naar houtvezelcomposiet uit A-hout en B-hout zochten Saxion en Innodeen de samenwerking met Rouwmaat, een recyclingbedrijf met meerdere vestigingen in het oosten van het land.