Facilitaire Serviceorganisatie zet eerste stappen richting volledig circulaire inventaris: ‘We willen een mindset creëren’

Verlichting vervangen door LED-verlichting, warmte gebruiken uit het riool, meer groen op het plein: het zijn zomaar wat maatregelen die de komende tijd toegepast of onderzocht worden om energie te besparen en de CO2-uitstoot te reduceren. Jan Tromp, directeur van de Facilitaire Service Organisatie (FSO), ziet dat duurzaamheid een steeds grotere rol speelt in de bedrijfsvoering. “Los van het feit dat we alle gebouwen beheren en iedereen zich voor kan stellen dat we daarin allerlei duurzame stappen kunnen zetten, willen we het ook toepassen in de wat minder zichtbare onderdelen van ons werk”, vertelt Jan. “Bijvoorbeeld bij de inkooptrajecten. Duurzaamheid is inmiddels een vast onderdeel van iedere aanbesteding en ik denk dat dat wel genoeg zegt.”

Volledige circulariteit

Zo ook voor de aanbesteding voor het nieuwe meubilaircontract, die onlangs is afgerond. Dit betreft de inventaris voor alle onderwijs- en kantoorlocaties van Saxion. Tijdens het aanbestedingstraject zijn de duurzaamheidsambities zoals die zijn vastgelegd in het rapport ‘Op weg naar een duurzame organisatie’ één-op-één meegegeven aan de potentiele leveranciers: tot eind 2024 het restafval met minimaal 50% verminderen, het papiergebruik reduceren met 25% en tien stappen zetten op weg naar circulaire bedrijfsvoering.

Bovendien wil Marion Keesmaat, contractmanager Huisvesting, Bouw en Techniek, bij de volgende aanbesteding, over vier jaar, nauwelijks tot geen nieuwe grondstoffen meer gebruiken. “Eigenlijk willen we dat ons meubilair 100% circulair wordt”, legt ze uit. “Daar gaan we voor, zodat we in de toekomst een grote pool hebben met inventaris dat we in alle panden kunnen hergebruiken. Maar wat circulariteit betreft staan we nog aan het begin en dat vraagt om verandermanagement. Het heeft tijd nodig. Voor ons is de onlangs afgeronde aanbesteding dan ook een overbruggingscontract, zodat we over vier jaar richting volledige circulariteit kunnen.”

“En wat goed is om hierbij te vermelden”, vult Jan aan, “is dat de meeste leveranciers nog niet voldoen aan die 100% circulariteit. Dat betekent dat we als Saxion in de mooie positie zitten dat we ook deze partijen kunnen stimuleren na te denken over hun duurzame bedrijfsvoering. Het gaat erom dat we een signaal afgeven: alleen gaat het Saxion allemaal niet lukken. We willen dat duurzaamheid ook bij andere partijen hoog op de agenda komt te staan.”

Circulaire treinbank

Een geschikte leverancier is echter niet de enige kritische succesfactor binnen het circulariteitsverhaal. Om ervoor te zorgen dat de levensduur van de meubels zo lang mogelijk verlengd wordt, volgen de huismeesters de komende maanden workshops over het preventief onderhouden van bijvoorbeeld de bureaustoelen. “Uiteindelijk wil je zo lang mogelijk gebruik maken van de producten en dat op een zo hoog mogelijk kwaliteitsniveau”, aldus Marion.

“Maar we hebben met verschillende opleidingen op het gebied van circulariteit en duurzaamheid ook genoeg kennis in huis”, gaat ze verder. “In het verleden is bijvoorbeeld al eens een circulaire treinbank ontworpen en zo kun je bijvoorbeeld ook oude werkbladen ombouwen tot designkast. Naar dat soort dingen zijn we heel erg op zoek, vooral voor de inventaris die we nog hebben staan en eigenlijk al is afgeschreven. Dat vraagt veel creativiteit, maar daarvoor heeft Saxion heel veel kennis in huis en werken we nauw samen met onze leveranciers.”

Mindset

Hoe uniek de ambitie van de FSO is, kan Jan niet vertellen. “We weten niet precies hoe ver andere hogescholen hierin zijn. Wel dat duurzaamheid bij iedereen een onderwerp is, maar ik denk dat we allemaal onderaan de ladder staan.” Marion: “Als je bijvoorbeeld kijkt naar Rijkswaterstaat: die zijn in mei met dit soort onderwerpen begonnen. Maar niemand weet hoe je het precies aan moet pakken. Het is een nieuw te ontdekken wereld en je moet eigenlijk gewoon beginnen. We hebben getracht een start te maken door dit als eerste hogeschool op te pakken en uit te rollen, omdat wij denken dat we niet achter kunnen blijven en grondstoffen schaars worden. We willen, net als het Saxion Green Office, graag een mindset creëren binnen heel Saxion: we moeten ons ervan bewust zijn dat we anders moeten denken.”

Jan: “Zo kan het natuurlijk zijn dat een academiedirecteur denkt: we hebben behoefte aan een nieuwe inrichting. Voorheen was dat niet zo ingewikkeld en dat kan nu nog steeds, maar daar moeten we wel met een andere bril naar kijken. Wat Marion mooi zegt: het is leuk dat wíj dit doen, maar uiteindelijk moet de mindset van iedereen binnen Saxion hetzelfde zijn. Want ook onze studenten stellen kritische vragen over duurzaamheid. Daar moeten we een antwoord op kunnen geven en daar dragen dit soort dingen aan bij.”

Leuk vinden

Aan het begin van volgend studiejaar, na de zomer dus, zijn de eerste nieuwe meubels te aanschouwen in de Saxion-gebouwen. Bovendien start de FSO een aanbesteding op het gebied van schoonmaak, wordt er geswitched naar elektrische bussen, is de dienst druk met energiereductie door LED-verlichting en doet het onderzoek naar zonnepanelen. Stuk voor stuk ontwikkelingen die bijdragen aan de duurzame ambitie van de FSO én van Saxion. “Je moet het echt leuk gaan vinden”, aldus Jan over het duurzaamheidsdenken. “Want het zijn allemaal hele logische keuzes, maar ze moeten wel gemaakt worden.”