Tools en methodiek voor het ontwerpen en ontwikkelen van onderwijs

De weg naar Saxion onderwijs

In 2019 is binnen Saxion een vernieuwde onderwijsvisie vastgesteld met negen uitgangspunten die richting geven aan het onderwijs. Dit is voor veel opleidingen een aanleiding geweest om het onderwijsprogramma opnieuw neer te zetten, waarbij rekening wordt gehouden met de afspraken en richtlijnen uit deze onderwijsvisie. Er zijn veel handreikingen beschikbaar op Eduxion  (intern kennisplatform van Saxion) die zich vooral richten tot de onderwijskundigen van academies en de wijze waarop zij de ontwerp- en de ontwikkelfase van deze trajecten kunnen begeleiden.  
In samenwerking met meerdere collega’s is er een vereenvoudigde weergave gemaakt van het Saxion ontwerp- en ontwikkeltraject. Deze handreiking geeft snel inzicht in de verschillende stappen en bijbehorende deliverables. De presentatie kan bijvoorbeeld gebruikt worden om collega’s mee te nemen in de ontwerpfase en om docentontwikkelteams (DOTs) aan het begin van de ontwikkelfase mee te nemen in de verschillende stappen en hoe deze zich tot elkaar verhouden. 

Download 'De weg naar Saxion Onderwijs' (alleen intern beschikbaar)

De Shuffle-methode

Vanuit TLC ondersteunen we academies bij dit soort ontwerp- en ontwikkeltrajecten. We hebben gemerkt dat er veel behoefte is aan een duidelijke maar laagdrempelige werkwijze. Om in deze behoefte te voorzien heeft de Shuffle-methode, die in 2017 is gelanceerd, een update gekregen in een versie 4.0.  

Shuffle is door het gebruik van stap-voor-stap kaartjes laagdrempelig en stimuleert het creatieve proces. Het zorgt tegelijkertijd voor duidelijkheid in de stappen die genomen moeten worden om blended onderwijs te ontwikkelen. 

Naast dat Shuffle in een nieuw en fris jasje is gestoken, is de methodiek inhoudelijk ook doorontwikkeld. De volgende aanpassingen zijn doorgevoerd: 

• Miller en Bloom 
  Er zijn nu twee varianten van Shuffle beschikbaar, waarin men de keuze heeft voor de taxonomie van Miller of die van Bloom. 

• Terminologie 
  De terminologie sluit beter aan bij de Saxion onderwijsvisie. Termen die je vindt in handreikingen op Eduxion zijn verwerkt in Shuffle. 

• Tools 
  Het overzicht met tools is aangevuld met meerdere tools waar Saxion een licentie voor heeft. Ook de Brightspace-tools zijn verwerkt. 

Deze vernieuwde versie van Shuffle is mede mogelijk gemaakt door Judith Zwerver van academie AGZ, die veel voorwerk heeft verricht en de methodiek binnen de academie heeft ingezet. Je vindt alle benodigde materialen hier.  

Naast de update van Shuffle is er ook een vernieuwde versie van Blendy gepubliceerd. Blendy is een website waarop je activerende- en blended werkvormen vindt. Het wordt ingezet als een verlengstuk van de Shuffle-methode door inspiratie te geven voor de verdere invulling van onderwijsactiviteiten en selectie van bijbehorende ICT-tools. Je leest meer over Blendy in dit eerder gepubliceerde artikel. 

Ontwikkeltemplate 

In de trajecten waar TLC bij betrokken was zagen we dat het voor docentontwikkelteams vaak lastig was om op een gestructureerde wijze uitvoering te geven aan de ontwikkelopdrachten die voortkwamen uit de ontwerpfase. Men leek vooral op zoek te zijn naar een gestructureerde aanpak om binnen de beschikbare tijd de ontwikkelopdrachten te vertalen naar blended onderwijs, met bijbehorende lesplannen, toetsing, leermaterialen en een ingerichte leeromgeving met studentgerichte instructies.  

Bij zo'n aanpak hoort ook een manier om de resultaten vast te leggen van het creatieve proces dat tijdens ontwikkelsessies plaatsvindt, zodat daar bij een volgende sessie direct op kan worden voortgebouwd. 

Er is een template ontwikkeld waarin een DOT gedurende het hele traject de uitwerkingen kan vastleggen. Dit template bestaat uit verschillende werkbladen die stap voor stap kunnen worden uitgewerkt, te beginnen bij de ontwikkelopdracht. Daarna volgt het template de stappen van Shuffle, zodat de teams uiteindelijk uitkomen bij hun eigen uitwerking van de onderwijsactiviteiten per week en een overzicht van de bijbehorende tools en leermaterialen.

Ook voor dit template is een basis uitgewerkt door de academie AGZ, die door TLC is aangevuld en geschikt is gemaakt voor gebruik bij andere academies. Het kan tevens worden gebruikt bij de overdracht naar andere docenten die het onderwijs gaan verzorgen. Je vindt het ontwikkeltemplate hier. 

Aan de slag 

Sta je aan het begin van een ontwerp- en ontwikkeltraject (of wellicht zit je er al middenin) en ben je benieuwd naar hoe je deze hulpmiddelen kunt inzetten? Neem dan contact op met de TLC-adviseur of learning designer van jouw academie. TLC kan je ondersteunen bij zowel het opzetten van dergelijke trajecten, als bij de uitvoering en het ondersteunen van DOTs. 

De Shuffle-methode kan ook gebruikt worden voor het herontwerpen van één of enkele lessen die bijvoorbeeld niet naar tevredenheid verlopen.