Het idee van een wereld waarin alles circulair is, waar de mens floreert en de aarde herstelt in plaats van uitgeput raakt. Durf daar maar eens je vraagtekens bij te zetten. Dat is precies wat Christoph Hinske, hoofddocent en onderzoeker bij het lectoraat Business Models, doet samen met wetenschappers uit verschillende disciplines. Ze brachten het boek 'The impossibilities of the Circular Economy - Separating Aspirations from Reality' uit. De ideeën uit het boek brengt hij nu samen met bedrijven uit de regio, collega’s en studenten in de praktijk in het Saxion Living Lab for Human Flourishing.
Het is alweer enkele maanden geleden dat het boek uitkwam. Christoph Hinske geeft aan dat hij even moet schakelen als het boek ter sprake komt. Zoals je mag verwachten van iemand die met zijn lectoraat onderzoek doet naar circulaire businessmodellen, houdt hij zich meer met de toekomst bezig. Gelukkig vertelt hij er graag over en met veel energie. “Om te snappen waar we met het Saxion Living Lab for Human Flourishing aan werken, is het boek een mooi vertrekpunt."
Belofte van een circulaire economie
In het boek The impossibilities of the Circular Economy - Separating Aspirations from Reality identificeren onderzoekers vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines wat de belofte van een circulaire economie wel en niet kan waarmaken. In de beschrijving van het boek valt verder te lezen dat ze het tijd vinden voor een meer realistische blik op het concept, want in hun ogen wordt het nog te vaak als heilige graal gepresenteerd. Het boek is bedoeld voor studenten en wetenschappers die zich met dit thema bezighouden, maar ook voor beleidsmaker en mensen uit het werkveld.
Christoph is betrokken bij dit boek om zijn expertise op de domeinen systemisch leiderschap en management. “Het boek gaat vanzelfsprekend over de wetten van de natuur en het gebruik van grondstoffen, maar een deel van de artikelen gaat ook over het onvermogen van leiders binnen organisaties om in complexe systemen te denken. Dat is waar onze academie (red. School of Finance and International Business) zich mee bezighoudt.”
Het boek lezen?
Het boek The impossibilities of the Circular Economy - Separating Aspirations from Reality is gepubliceerd door uitgeverij Roudledge en is vrij toegankelijk voor iedereen. Het boek kwam mede tot stand met steun van de Duitse federale dienst voor het milieu: het Umweltbundesamt.
Het is mijn rol om wetenschappelijke inzichten te vertalen op een manier dat de eigenaar van de pizzeria om de hoek ze begrijpt en ze kan toepassen in zijn bedrijf.
Strip
Met een strip die al meer dan 200.000 keer bekeken is en al in meerdere talen verscheen, maakte Christoph de belangrijkste ideeën uit het boek toegankelijk voor het grote publiek. “Als je onderzoeker bent aan een University of Applied Science dan heb je de verantwoordelijkheid om dicht bij de samenleving te staan. Het is mijn rol om wetenschappelijke inzichten te vertalen op een manier dat de eigenaar van de pizzeria om de hoek ze begrijpt en ze kan toepassen in zijn bedrijf. Die gaat echt dat boek van 300 pagina’s dik niet lezen. En terecht. Daarom heb ik die strip laten maken. Om het boek te vertalen naar een taal, in beeld en tekst, die herkenbaar is voor iedereen.”
Fragment uit de strip The Impossibilities of the Circular Economy (bron: 360Dialogues).
Complexiteit
“Eén van de grote uitdagingen die we identificeren in het boek is de complexiteit waar organisaties mee te maken krijgen als ze de beweging willen maken richting een meer circulair of duurzaam bedrijfsmodel. Dat is een complex vraagstuk. Je kunt wel denken dat je met een sterk verhaal over je duurzaamheidsambities jonge en getalenteerde mensen binnenhaalt, maar heb je daar wel de juiste organisatiecultuur voor of rent het talent gillend bij je weg? En wat te denken van de manier waarop besluiten tot stand komen in jouw organisatie. Jong talent heeft de neiging om kritisch na te denken, buiten de gebaande paden te treden en te ondernemen. Ben je klaar om deze mensen een stem te geven? We need people who can imagine the new and make it happen.”
Melk of chocolademelk
Door systemisch te kijken naar een organisatie kun je volgens Christoph beter omgaan met complexiteit. Hij maakt een bijzondere vergelijking om uit te leggen wat hij met ‘systemisch kijken’ bedoelt: “De uitkomst van een koe is melk. Als je een andere uitkomst wil, bijvoorbeeld chocolademelk, dan moet je de koe zo herontwerpen dat je chocolademelk krijgt. Als dat lukt, dan is er geen sprake meer van een koe, want een koe geeft melk. Zo werkt het bij organisaties ook. Om een andere uitkomst te krijgen die meer duurzaam is, moet je het systeem, de gedragingen die leiden tot deze uitkomst, veranderen. Dat betekent ook dat je het bestaande beeld van wat de organisatie doet misschien moet loslaten, hoe ongemakkelijk dat soms ook is."
Je kunt wel denken dat je met een sterk verhaal over je duurzaamheidsambities jonge en getalenteerde mensen binnenhaalt, maar heb je daar wel de juiste organisatiecultuur voor of rent het talent gillend bij je weg?
Living Lab met bedrijven uit de regio
En dan naar het nu, want alleen benoemen waar de schoen wringt, daar blijft het voor Christoph niet bij. Het idee uit het boek dat managers en leidinggevenden meer systemisch moeten leren kijken naar hun organisaties om ook in de toekomst bestaansrecht te hebben, vertaalt zich in het Saxion Living Lab for Human Flourishing. “Wij hebben als onderzoekers toegang tot de beste inzichten uit de wetenschap. Met hulp van onze studenten kunnen we die toepassen op de complexe duurzaamheidsvraagstukken van bedrijven uit de regio, om te zien wat werkt en wat niet.”
In de samenwerkingsvorm die Christoph beschrijft profiteert de organisatie ook: “Het belangrijkste inzicht dat we organisaties kunnen bieden is dat hoe je bent georganiseerd, hoe je werkt en wat dit oplevert, geen natuurlijk gegeven is. Het is een systeem dat ontworpen is en dus ook weer te herontwerpen is. Daarvoor hebben wij geen pasklare oplossingen klaarliggen, maar die kunnen we wel ontwerpen samen met onze studenten."
Over 'human flourishing'
Je ontkomt er niet aan als je met Christoph praat over z’n werk: de term human flourishing. Het is afkomstig uit het Human Flourishing Program van Harvard, dat human flourishing ziet als de volgende stap in menselijke vooruitgang. Een staat waarin individuen en gemeenschappen bijdragen en profiteren van een meer florerende, gezondere en vreedzamere samenleving, terwijl de relatie tussen hen en de planeet versterkt wordt. Dit omvat het leven van een waardevol leven, bewustzijn van de invloed van de mens op de aarde en het instaat stellen van individuen om zelf invulling te geven aan hun idee van een ‘goed leven’. Uit dit programma zijn ook de Global Flourishing Goals afkomstig, die – als het aan de onderzoekers achter het programma ligt – na 2030 de Sustainable Development Goals moeten opvolgen. Meer hierover is te lezen in hun artikel The Global Flourishing Goals: An invitation.
Internationaal onderzoeksinitiatief
Waar Christoph zichtbaar trots op is, is dat de onderzoeksresultaten uit het living lab straks niet alleen de betrokken bedrijven uit de regio, onderzoekers en het onderwijs verder helpen. “We delen de data ook binnen een internationaal netwerk van universiteiten en bedrijven die allemaal onderzoek doen naar human flourishing, met onder meer deelnemers als Harvard en Oxford. Binnen dit onderzoeksinitiatief kunnen bevindingen van cases uit Twente vergeleken worden met cases uit bijvoorbeeld Costa Rica om te kijken wat de overeenkomsten zijn. Ik ken een van de onderzoekers achter dit initiatief en die zei: ‘jullie hebben als Saxion een ideale positie om hieraan bij te dragen, want jullie zijn van de toegepaste wetenschap. Jullie zijn ervoor om met de best beschikbare wetenschappelijke inzichten problemen van de praktijk op te lossen. En om wat je hiervan leert, te delen met ons’. Als ik zoiets hoor dan krijg ik kippenvel. Ik zou aan niets anders willen werken.”
Fotografie: Pien van der Woning
