Ieder kwartiel zet Saxion een SDG centraal. Dit kwartiel is dat SDG2 ‘Geen honger’. Een SDG staat nooit alleen, maar beïnvloedt ook andere SDG’s. SDG2 gaat ook over toegang tot voedzaam eten. In het kader hiervan is in 2004 het Nationaal Schoolontbijt in het leven geroepen, om zo kinderen een voedzaam ontbijt te geven die dit anders niet zouden krijgen. Dr. Cathy van Tuijl, lector Jonge Kind Educatie, gaat hier in deze blog op in en vertelt hoe dit specifieke voorbeeld niet alleen bijdraagt aan SDG2 maar ook zeker aan SDG1 – Geen armoede.
Als net gepromoveerd onderzoeker kwam ik voor een landelijk onderzoek naar effecten van een stimuleringsprogramma voor kleuters met risico op onderwijsachterstand bij gezinnen thuis. In wijken in Almelo, Roermond en Amsterdam of Almere. Wijken die je niet dagelijks bezoekt en dat gold ook voor de gezinnen die ik bezocht. Het heeft mijn beeld van wat armoede is doen kantelen. Zoals Tim ’s Jongers treffend beschrijft in zijn boek ‘Armoede uitgelegd aan mensen met geld’ kruipt armoede onder je huid. Het tast je gezondheid, je welbevinden en je zelfvertrouwen aan. Het vermindert je veerkracht om met tegenslagen om te gaan. En die tegenslagen die komen er als je in armoede leeft.
Geen honger
Het schoolontbijt dreigt geschrapt te worden en de regering neemt geen maatregelen om bestaande armoede in te perken. Dus komt het aan op organisaties die de ‘Sustainable Development Goals’ hebben omarmd. Maar zoals Tim ’s Jongers aangeeft, hebben goed opgeleide mensen nog wel iets te leren over armoedebestrijding. Het gaat dieper dan de tering naar de nering zetten of een tandje erbij met hard werken. Armoede komt zelden alleen, geeft stress, zet relaties onder druk. Bestrijding van armoede vraagt om een ruimere aanpak dan een schoolontbijt leveren.
Gevoelde urgentie
Zolang je in je eigen bubbel leeft is het thema ‘gelijke kansen’ voor goed opgeleide mensen een ver van mijn bed show. Voor veel pabostudenten en docenten kwam het besef van ongelijke onderwijskansen pas met Corona. Wellicht kwam het besef over ‘energiearmoede’ bij de academies die over de energietransitie gaan ook pas nadat de energieprijzen enorm stegen. Dat dit probleem in al zijn verschijningsvormen (denk bijv. ook aan laaggeletterdheid en gezondheidsproblemen) ook in onze regio aandacht behoeft, vergt actief werken aan bewustzijn van dit thema.
Van woorden naar daden
Over effecten van armoede is veel bekend. Maar onze kennis van effectieve aanpakken is beperkt. In het project ‘Naar een taalrijke stad Enschede’ besteden we aandacht aan onderzoek dat laat zien dat armoede in de eerste levensjaren ten opzichte van armoede later in de levensloop de meest langdurige effecten heeft. Een goede reden om niet te wachten met armoedebestrijding (of een schoolontbijt) als kinderen naar de basisschool gaan. Samen met de gemeente Enschede zetten we de schouders onder een vroegtijdige aanpak. Ook dragen we op het gebied van het jonge kind bij aan het Plan Leefbaarheid en Veiligheid. Dit plan is opgezet voor de 20 meest kwetsbare wijken in Nederland. In hoeverre dit effectief is zal moeten blijken.
Complexiteit van armoede
Omdat armoede aan veel aspecten van het dagelijks leven raakt liggen er diverse kansen binnen Saxion om dat wat de regering laat liggen op te pakken. Allereerst door te werken aan urgentiebesef door buiten je bubbel te treden en studenten daarin mee te nemen. Bij de aanpak is het besef van complexiteit van armoede belangrijk. ‘Geen honger’ of schoolontbijt gaat voorbij aan de diepte van armoedeproblematiek. En het vaststellen van effecten is essentieel voor de toekomst. Kortom, er is werk aan de winkel willen we vanuit Saxion een bijdrage leveren aan gelijke kansen.
