Vingerafdrukken dateren met carbon nanodots: zo won Rahaf met haar team de Smart Solutions Award

Ze benadrukt dat haar hele team ontzettend hard gewerkt heeft en écht de credits moet krijgen voor de resultaten van het afgelopen jaar: een tien voor het onderzoeksrapport en de Smart Solutions Award. Maar natuurlijk wil Rahaf Mousa graag meer vertellen over het onderzoek en hoe zij het Smart Solutions Semester de afgelopen maanden ervaren heeft.

Opdrachtgever was Ruud Peters, senior-onderzoeker van het lectoraat Technologies for Criminal Investigations. Hij vroeg Rahaf en haar studententeam om een half jaar aan de slag te gaan met een onderzoek naar een niet-destructieve methode om de leeftijd van een vingerafdruk of bloedspoor te bepalen, zo legt Rahaf uit. “We begonnen in september, bij de start van het schooljaar. In onze projectgroep zaten negen studenten van verschillende Saxion-opleidingen: Forensisch Onderzoek, Technische Natuurkunde, Chemie en Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek. Omdat we zo’n groot en gevarieerd team hadden, hebben we de taken verdeeld in subgroepen. Elke groep ging met verschillende onderdelen aan de slag, maar eigenlijk hebben we allemaal met elkaars onderwerpen meegedacht.”

Eiwitten en vetten

Bij het onderzoek van Rahaf en haar projectgroep draaide het om een betere, veiligere en kostentechnisch gunstigere methode om de ouderdom van vingerafdrukken op een plaats delict te bepalen. “Bij bestaande detectiemethodes werken rechercheurs met toxische stoffen die risicovoller zijn dan carbon nanodots. Het kan dus veiliger. Een ander voordeel van carbon nanodots is dat je ze eigenschappen meegeeft, waardoor je de leeftijd van een vingerafdruk kunt bepalen. Een vingerafdruk heeft veel componenten, zoals eiwitten en vetten. Die degraderen na verloop van tijd. Bijvoorbeeld na tien of twintig dagen. Dan breken ze af. Wanneer je één zo’n stof target dan kun je dus zien dat een bepaalde vingerafdruk bijvoorbeeld ouder is dan een maand. En dat helpt je om te bepalen of iemand wél of geen dader kan zijn, bij een misdrijf dat veel recenter gepleegd is.”

Bloedsporen

Welke rol had Rahaf in het project? “Ik heb geholpen met het maken van de dots, waarmee ons Chemie-team zich heeft beziggehouden. En ik heb ook meegewerkt aan het literatuuronderzoek om de koppeling tussen de carbon nanodots en de vingerafdrukken verder te bestuderen. Zelf heb ik me later in het literatuuronderzoek ook gefocust op het dateren van bloedsporen, door te kijken welke component we daarvoor het beste konden gebruiken. Dat aspect kwam er later bij. In overleg met de opdrachtgever hebben we de opdracht nog wat verruimd.”

Samenwerking

Rahaf vond het waardevol, zo vertelt ze, om voor het eerst onderzoek te doen naar de werking van nanodeeltjes. Een hele mooie ervaring, noemt ze het. “Ik leerde hoe goed nanodeeltjes te gebruiken zijn in het forensisch werkveld. Daarnaast heb ik echt geleerd hoe belangrijk samenwerking is, als je complexe vraagstukken op moet lossen. Zo hebben we voor het maken van de carbon nanodots verschillende methodes getest. Daarbij moesten we uiteindelijk een keus voor één van die methodes maken: waar wilden we ons op focussen? Om die vraag te kunnen beantwoorden, hebben we veel met ons hele projectteam overlegd, alle voor- en nadelen naast elkaar gelegd en de uitkomsten van ons literatuuronderzoek meegewogen. Uiteindelijk kwamen we echt gezamenlijk, vanuit al onze vakgebieden, tot de juiste methode.”

BML-opleiding

Zelf koos Rahaf voor de BML-opleiding bij Saxion omdat ze biologie een enorm interessant vakgebied vindt. Ze wilde bestuderen hoe bepaalde stoffen een effect hebben op het menselijk lichaam en het ontstaan van ziektes. “Ik wil helpen bij het diagnosticeren van ziektes als kanker. Bij het ontstaan ervan. Bij kanker weet je dat het erfelijk kan zijn, maar ook kan ontstaan door een bepaalde mutatie in het lichaam, of bijvoorbeeld door het eten van bepaald voedsel, of het inademen van giftige stoffen. Het onderzoek naar waaróm bepaalde ziektes ontstaan, spreekt me enorm aan.”

Koolstofnanodeeltjes

Terug naar het Smart Solutions Semester en het winnen van de award. Het was een kroon op het werk van het projectteam, vertelt Rahaf. “De Chemie-studenten, Taleb, Nikki en Laura, richtten zich op de synthese van de rood-fluorescerende koolstofnanodeeltjes. Zij optimaliseerden de chemische eigenschappen om maximale fluorescentie en stabiliteit te bereiken. Samen met m’n studiegenoten van BML, Berivan, Renske en Simon, heb ik gewerkt aan het onderzoeken van de biologische aspecten van het project: het theoretisch onderzoek van hoe bioliganden en eiwitten bijdragen aan de hechting van de koolstofnanodeeltjes aan vingerafdrukken en bloedsporen. Bjorn heeft vanuit zijn studie Technische Natuurkunde de optische detectieopstelling ontwikkeld, om de fluorescentie van de carbon nanodots nauwkeurig te meten. En Susanne studeert Forensich Onderzoek. Zij had de kennis over forensische technieken, zoals dactyloscopie en hoe je ervoor kunt zorgen dat de vingerafdruk intact blijft. Dus niet oplost of aangetast wordt, tijdens het onderzoek.”

Dreamteam

Het klinkt als een dreamteam. En dat was het ook, want de studenten leverden volgens de vakjury en opdrachtgever een bovengemiddelde prestatie, behaalden een tien voor hun eindverslag én sleepten de Smart Solutions Award 2024-2025 in de wacht. Ook legden ze de basis voor vervolgonderzoek: de komende jaren bouwen nieuwe studententeams voort op wat Rahaf en haar team eind januari opleverden. “Dit was echt een topteam,” zo vat Rahaf het samen. “Door onze goede samenwerking heeft bijna iedereen van ons, ook de studenten die geen Chemie studeren, meegedaan in de chemie-praktijk. Dat was ontzettend leuk. Taleb zorgde ook nog eens voor de professionele vormgeving van onze pitch. Echt iedereen heeft ontzettend hard gewerkt.”

En Rahaf zelf? Hoe vervolgt zij haar studie na dit Smart Solutions Semester? “Ik ben net begonnen met mijn afstudeerstage bij de Universiteit Twente. Die richt zich weer meer op een onderwerp in de stamcel-technologie. Daarna wil ik beginnen aan een master. Ik moet nog kiezen welke, maar dat komt wel goed.”

Foto's Rahaf: Thomas Busschers
Groepsfoto: Teun Ratering