De markt voor vakantieparken is de afgelopen jaren onderhevig aan grote veranderingen. Om ondernemers, overheden en studenten inzicht te geven in deze sector schrijft het lectoraat Regio-ontwikkeling het handboek ‘Het Vakantiepark in Nederland’, dat digitaal al deels beschikbaar is en eind 2020 naar de drukker gaat. “Parken moeten met datadriven innovatie beter inspelen op de veranderende behoefte.”
Voor het lectoraat Regio-ontwikkeling is de vrijetijdsmarkt een belangrijke sector. Net als de hospitalitysector wordt het gezien als een belangrijke drijver van regio-ontwikkeling en zorgt het voor werkgelegenheid en bedrijvigheid. Maar de laatste jaren verandert de behoefte van de consument en worden veel parken bovendien permanent bewoond door arbeidsmigranten, mensen die gescheiden zijn of ZZP’ers die onder de radar willen blijven. “En dat heeft natuurlijk allemaal niks met vakantie te maken”, licht lector Michiel Flooren toe. “Er ontspinnen zich zelfs illegale activiteiten. Los van de veiligheid is er een enorme urgentie om ervoor te zorgen dat het weer echt vakantieparken worden en geen woonwijken.”
Inzicht in de markt
Omdat ook gevestigde namen als Roompot en Centerparcs en verschillende Nederlandse banken willen weten waar het heengaat met de vrijetijdssector, doet het lectoraat, en dan met name onderzoeker Rolf Nijdam, onderzoek naar de vakantieparken en campings in Overijssel en Gelderland. Met het onderzoek en het bijbehorende boek hopen ze de sector te helpen en studenten zo goed mogelijk voor te bereiden op de veranderende markt. “We zagen zóveel urgentie. Ondernemers en overheden willen weten waar ze aan toe zijn. Ze willen inzicht in deze markt: wat wil de consument, wat zijn goede investeringsproposities en waarin kunnen ondernemers innoveren? Er zijn genoeg parken die niet innoveren en daardoor een lage bezettingsgraad hebben. Juist dan kom je snel in aanraking met illegale bewoning en raak je je gasten volledig kwijt.”
Toch kan het openstellen van een park voor niet-vakantiegangers ook een oplossing zijn voor de ondernemers. “Je ziet dat door de corona-uitbraak mensen niet meer naar werk kunnen en een rustige plek zoeken om te werken, zonder kinderen. Die gaan dan in een vakantiehuis zitten. Dat zijn nieuwe businessconcepten die nu gaan groeien. Het is maar een voorbeeld van hoe de wereld van de vakantieparken verandert. Bedrijvigheid, wonen en recreatie worden steeds meer gemengd.”
‘Go digital, stay human’ is een heel mooi advies van mijn collega Rolf Nijland. Je moet op digitale en innovatieve wijze inspelen op de veranderende vraag in de markt, maar wel met respect voor de menselijke maat aanbod op maat leveren.
‘Go digital, stay human’
De wereld van de vakantieparken is volgens Michiel in vijftig jaar tijd uitgegroeid tot een volwassen, internationale sector met allerlei verschillende doelgroepen. “En dus moet je als ondernemer weten: wat wil je gast? Wil-ie luxe? Of is de gast overdag helemaal niet te vinden op het park? Parken moeten daar met datadriven innovatie veel beter op inspelen. ‘Go digital, stay human’ is een heel mooi advies van mijn collega Rolf Nijdam. Je moet op digitale en innovatieve wijze inspelen op de veranderende vraag in de markt, maar wel met respect voor de menselijke maat aanbod op maat leveren.”
En dus moeten de parken, zeker nu door de corona-uitbraak blijkt hoe kwetsbaar de sector is, ervoor zorgen dat ze op elke actuele trend kunnen inspelen. “Ga samenwerken met natuurorganisaties, de evenementensector of de retail en zorg voor winkels, restaurants of misschien wel een welness op je park. Stel je voor dat je een gezin te gast hebt en het vier dagen lang alleen maar aan het regenen is. Daar moet je als park direct op kunnen inspelen door een passend aanbod te bieden op basis van actuele data. En dus niet gebaseerd op een onderzoek van drie jaar geleden.”
Circulaire gedachte
Het lectoraat Regio-ontwikkeling is niet het enige lectoraat dat zich bezighoudt met de toekomst van de vakantieparken. Michiel werkt samen met onder meer het lectoraat Duurzame Energievoorziening van Richard van Leeuwen en Business Models van Timber Haaker. “Samen kijken we hoe we ervoor kunnen zorgen dat de vakantieparken die straks worden gebouwd worden ontworpen vanuit de circulaire gedachte, dus bijvoorbeeld met hergebruik van materialen. Het afgelopen jaar hebben we tijdens het Smart Solutions Semester bovendien samen met vakantieparken onderzoek gedaan naar hoe zij kunnen inspelen op de energietransitie. Hoe bouw je een duurzaam park, dat misschien zelfs wel zelfvoorzienend is? Je ziet dat steeds meer vakantieparken zich met duurzaamheid gaan onderscheiden, al was het alleen maar omdat de parken in de Veluwe, Twente of de Vechtdal vaak in kwetsbare natuurgebieden liggen. Als je de balans wil bewaken met de biodiversiteit, zal je anders moeten bouwen.”
‘Het Vakantiepark in Nederland’
Het boek ‘Het Vakantiepark in Nederland wordt zowel digitaal als hardcopy uitgegeven. De eerste drie hoofdstukken zijn inmiddels te downloaden en de overige hoofdstukken komen eveneens digitaal beschikbaar zodra deze geschreven zijn. Eind van het jaar komt gedrukte versie in omloop. “Het wordt echt een handboek voor bedrijven, overheden en studenten die willen weten: wat wacht mij straks? In het laatste hoofdstuk staat uitgelegd waar een toekomstbestendig vakantiepark aan moet voldoen en dat is ook waar we laatst een conferentie over hebben gehouden. Het is voor ons als lectoraat heel bijzonder dat dit boek straks uitkomt.”
