Het Klimaatplein in Enschede krijgt steeds meer vorm. Een ware metamorfose, want wie na de zomer het hoofdgebouw van Saxion bezoekt, loopt straks over een parkachtig plein vol groen, waar waterinfiltratie en biodiversiteit een belangrijke rol spelen. De afgelopen jaren werkten tientallen Saxion-studenten vanuit hun studie mee aan dit grote project. Dorien Irokromo (Civiele Techniek) in de beginfase en Stephan Terpstra (Facility Management) juist in de huidige periode. We vroegen Dorien en Stephan naar hun ervaringen.
Inmiddels staat ze vlak voor haar afstuderen, maar Dorien Irokromo weet nog goed hoe ze als tweedejaars student Civiele Techniek met haar projectgroep de uitdagende opdracht kreeg om mee te denken over het Klimaatplein. En waar nu de graafmachines al druk bezig zijn rond het Ko Wieringa-gebouw en deze maand de tweede fase van de aanleg van start gaat, groeide in 2021 het plein nog volop “digitaal”. Ook in het voorlopig ontwerp dat Dorien en haar projectgroepleden mochten uitwerken naar een 3D-model, waarin de omgeving al gedetailleerder werd vormgegeven, vertelt ze. “Onze docent Kristoff Dervaux vroeg in die periode verschillende groepen studenten Civiele Techniek om een schetsontwerp voor het plein uit te werken. Er lagen al een aantal ontwerpen van studentengroepen, waar wij onze creativiteit en technische kennis op los mochten laten.”
Bomen en grassoorten
Kristoff Dervaux kreeg in 2015 al het idee iets met de stenen omgeving van het Saxion-gebouw te doen. De plannen kregen vorm toen hij bij het lectoraat Sustainables Areas and Soil ging werken. Ook de Facilitaire Service Organisatie (FSO) raakte betrokken bij de plannen. Net als een aantal externe samenwerkingspartners. Voor Dorien en haar projectgroep was het leuk en interessant om in 2021 met het schetsontwerp van IAA Architechten aan de slag te gaan, vertelt ze. Zeker in combinatie met het bureau. Leerzaam vond ze dat: “Met ons ontwerp hebben we bijvoorbeeld meegedacht over de vorm van het plein, de oppervlakte van bepaalde secties, op een gedetailleerder niveau. Ook over de wadi's, groene greppels die zorgen voor evenwichtige waterafvoer en drainage. Met Gilian Koenders uit onze projectgroep heb ik vervolgens een artikel geschreven over hoe de opdrachtgever op een slimme manier budgettaire keuzes kan maken bij de inrichting van het plein. Welke bomen en grassoorten kies je? Wat heeft de selectie van bepaalde materialen voor invloed op het kostenplaatje? Het was heel interessant om te doen.”
Met ons ontwerp hebben we bijvoorbeeld meegedacht over de vorm van het plein, de oppervlakte van bepaalde secties, op een gedetailleerder niveau. Ook over de wadi's, groene greppels die zorgen voor evenwichtige waterafvoer en drainage.
Van tegels naar groen
Inmiddels waren meer externe partijen bij het Klimaatplein betrokken geraakt, waaronder Waterschap Vechtstromen, ingenieursbureau Aveco de Bondt, Stichting Pioneering en het genoemde IAA Architecten. Het definitieve plan voor het Klimaatplein was erop gericht om 3600 m2 aan tegels rond het Saxion-gebouw te halveren, veel groen en duurzame elementen als wadi’s en een pergola toe te voegen. Bij regenval gaat het plein zelf het water opslaan en infiltreren, zodat de omgeving daar minder last van heeft. Het plein heeft zelf uiteraard baat bij goed waterbeheer. De verschillende wadi’s fungeren daarnaast als plekken waar onderzoek wordt gedaan naar infiltratie en het effect van droogte op bepaalde soorten beplanting. Sensoren meten continu de temperatuur en vochtigheid op het plein, waardoor de hotspots zichtbaar worden.
Het zichtbare en onzichtbare verhaal
Het is een willekeurige greep uit de interessante kenmerken die het Klimaatplein straks zal hebben. Maar wie straks over het plein wandelt, of op een bankje neerstrijkt, ziet niet automatisch wat er allemaal gaande is. Om het zichtbare én het onzichtbare verhaal van het Klimaatplein goed te vertellen, schakelden Kristoff Dervaux en FSO-projectleider Ali Zoulali daarom ook een Smart Solutions-projectgroep in. Saxion-studenten vanuit verschillende opleidingen gingen juist met dat aspect van het plein aan de slag. En dat is hoe derdejaars Facilitair Management-student Stephan Terpstra bij het Klimaatplein betrokken raakte, vertelt hij: “We gingen in februari dit jaar van start en naderen nu het einde van onze opdracht.”
Interactief kennismaken
Stephan en zijn projectgenoten kregen de opdracht om met een plan te komen hoe Saxion de gebruikers van het Klimaatplein straks te informeren en enthousiasmeren over wat het plein inhoudt. “Als je hier straks aan komt lopen, zie je natuurlijk hoe mooi groen het is geworden, maar we vertellen ook graag het achterliggende verhaal. Waarom is het plein ontworpen, welke bijdrage levert het aan onze leefomgeving en welk onderzoek vindt er straks allemaal plaats? Kortom: wat is het plein nog meer, naast een mooie groene zone?” Het afgelopen half jaar werkte Stephan met zijn Smart Solutions-groep aan een aantal concrete ideeën. Kan hij er een aantal noemen? “Een speciale website waarop het verhaal van het Klimaatplein te lezen is, de ontwerpen en de metingen op te zien zijn. Ook komen we met een voorstel om een informatiezuil op het plein te plaatsen, waar bezoekers interactief kennis kunnen maken met wat er allemaal gebeurt. Het lijkt ons mooi als je daar kunt doorklikken om in te zoomen op de verschillende onderdelen en eigenschappen van het plein.”
Als je hier straks aan komt lopen, zie je natuurlijk hoe mooi groen het is geworden, maar we vertellen ook graag het achterliggende verhaal.
Meerwaarde
Hoe was het voor Stephan om aan het project te werken? “Ik had al aardig wat enthousiasme voor het klimaat en het mooie van deze opdracht was dat we met onze ideeën echt dicht bij de concrete uitvoering zijn gekomen. Ik zie vooral ook een hele leuke samenwerking met mensen die ik anders nooit ontmoet zou hebben. Het is mooi om een gezamenlijk doel na te streven en de meerwaarde van elkaars opleiding en disciplines te zien, elkaars vaardigheden en talenten te gebruiken.” Bovendien vindt hij dat het verhaal van Klimaatplein echt goed in elkaar zit: “Neem nu de beplanting. Daar is over nagedacht. Omdat het in Nederland steeds warmer en droger wordt, komt er in één van de wadi's beplanting die het bijvoorbeeld twintig jaar geleden heel goed deed in een zuidelijker gelegen stad als Barcelona.”
Eén muisklik
Stephan hoopt dat de plannen van zijn projectgroep uitgevoerd gaan worden. ”We presenteren ze eind deze maand, als we ons communicatieplan opleveren. Alle opties zijn door ons in heel concreet uitgewerkt en doorgerekend. Eigenlijk kunnen ze bij wijze van spreken met één muisklik in werking gezet worden. Onze opdrachtgever Kristoff Dervaux is in elk geval al erg enthousiast. Een deel van onze plannen leggen ook weer een stevig fundament voor een vervolgopdracht, straks voor een nieuwe Smart Solutions-groep. Dus deels hebben we ook een belangrijke basis gelegd waarmee Saxion het verhaal van het Klimaatplein kan vertellen.”
Aan de basis gestaan
Zo voelt Dorien het zelf ook nog steeds, als ze terugkijkt op het aandeel dat zij en haar projectgroep in een eerdere fase leverden. “Het plein is nog niet klaar als ik voor de zomer ga afstuderen, maar ik ga straks zeker het resultaat bewonderen. Zo staat de pergola, waar wij ook al mee bezig waren in ons ontwerp, nog steeds in de plannen. Ik ben benieuwd hoe alles er uit gaat zien. Het is een leuke gedachte dat wij met onze projectgroep, samen met anderen, ook een beetje aan de basis van het Klimaatplein hebben gestaan.”
De projectgroep van Dorien Irokromo bestond verder uit Jaron Bakhuis, Gilian Koenders, Marijn Kleine Koerkamp en Sander Troost (allen: Civiele Techniek).
De Smart Solutions-projectgroep van Stephan Terpstra (Facility Management) bestond verder uit Dilara Aldemir en Joeri Cleven (Interior Design & Styling), Floor van Klaveren (Creative Business), Thijs van der Vegt en Guus van der Vegt (HBO-ICT) en Bob Wolbers (Ondernemerschap & Retailmanagement).
Fotografie: Pien van der Woning
Meer weten?
Wil je meer weten over het klimaatplein? Lees onze eerdere publicaties:
Saxion en duurzaamheid
Duurzaamheid staat bij Saxion hoog op de agenda. Wij zien het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om een bijdrage te leveren aan de ecologische, economische en sociale opgaven van deze tijd. Saxion onderschrijft de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Wij zetten ons in voor deze zeventien doelen. Dat doen wij met ons onderwijs en onderzoek, zowel voor onze eigen regio als voor andere plekken in de wereld. Ook als organisatie werken we aan onze duurzame ambities. Samen aan de slag is het motto!
Wil je meer weten over de manier waarop wij als Saxion omgaan met de SDG’s en duurzaamheid? Kijk dan eens op saxion.nl/duurzaamheid.
