Studeren met... verlies: hoe Emily een podcast maakte over het overlijden van een ouder

Door alles wat er tijdens haar studie is gebeurd, heeft Emily haar studie in vijf jaar afgerond. “Tijdens mijn meewerkstage bij het Klokhuis kwamen we erachter dat mijn vader ernstig ziek was. Hij begon heel veel af te vallen en steeds moeilijker te eten. Op een gegeven moment kon hij dat niet meer. Toen werd duidelijk dat hij een bijzondere vorm van darmkanker had.

In oktober kwamen we na een scan erachter dat de tumor en uitzaaiingen in zijn buik zaten. We kregen te horen dat het zegelringkanker was en dat het er niet goed uitzag. We moesten ons voorbereiden op het ergste. Ze hadden gelijk. De stage bij het Klokhuis liep in februari af en in maart overleed mijn vader.”

Intiem afscheid

De vader van Emily besloot om zijn laatste momenten met zijn gezin te besteden. Het was een periode van intense emoties met een moeilijk afscheid. “Na een uurtje visite moest hij vaak uren slapen om ervan bij te komen. Omdat hij die tijd liever met ons wilde besteden, waren we altijd met z’n vieren,” vertelt Emily. Ziekenhuis in, ziekenhuis uit, en uiteindelijk belandde hij in een hospice, waar hij nog twee laatste weken doorbracht voordat hij overleed. “Het was fijn om als gezin afscheid te nemen – mijn moeder, mijn broer, mijn vader en ik. Zijn uitvaart hebben we met z’n drieën geregeld. Na zijn dood ging de wereld voor ons als het ware weer open en kwamen alle mensen er weer bij. Toen moesten wij vooral andere mensen troosten, want zo gaat het als iemand overlijdt.”

Het leven op pauze

Het was een bijzonder jaar voor Emily. “Mijn vader was overleden en aan de andere kant wist ik dat ik nog moest afstuderen, waar ik absoluut niet toe in staat was. Je kunt van tevoren niet inschatten wat voor impact de dood van een ouder op je zal hebben. Ik had geen energie en wilde de hele dag in bed liggen. Voor mij verliep het proces op deze manier en voor de ander kan het weer compleet anders zijn.

Op een gegeven moment besloot ik in een koffiezaakje te werken om structuur in mijn leven te krijgen. Na drie maanden kreeg ik een geweldige kans: een baan bij Het Klokhuis, iets waar ik echt enthousiast over was. Het betekende dat ik weer kon doen waar ik het meest van houd: produceren. Samen met Saxion besloten we een afstudeeropdracht te doen. Zij vroegen wat ik wilde doen en ik kwam met het idee voor een podcast over hoe het is als een ouder komt te overlijden als je zelf nog student bent.”

Podcast: Rouwe Randjes

Sinds de vader van Emily ziek werd, speelde het idee om het proces vast te leggen door haar hoofd. “Als een ouder overlijdt, leef je van dag tot dag. Je bevindt je in een soort waas en achteraf weet je niet meer wat je allemaal hebt gevoeld. Door middel van een vrije opdracht heb ik mijn eigen draai gegeven aan het afstuderen: ik maakte een podcast over rouwen.”

Uiteindelijk heeft Emily zeven maanden gedaan over het afstuderen. “Het waren zeven hele zware maanden, ook maanden waarin het niet altijd even goed ging met me. Maar aan de andere kant heeft de podcast mij erdoorheen geholpen. Ik vond het heel fijn om met lotgenoten te spreken en onderzoek te doen naar wat rouw betekent. Ik heb in totaal twintig mensen gesproken die hetzelfde hebben meegemaakt en dat was heel zwaar. Uiteindelijk was het wel heel fijn om die steun te hebben, vooral omdat ik zoiets uit mezelf nooit zou opzoeken. Afstuderen is voor mij een soort therapievorm geweest, waar ik dan ook nog een mooie podcast over heb kunnen maken.”

Tussen verdriet en leven: het proces

“Rouwen is een bizar proces, want uiteindelijk ga je gewoon door. Je moet wel door. De wereld draait wel door, de bakker bakt nog steeds een brood en de buschauffeur rijdt nog steeds met de bus. Het beginproces is het zwaarste, want je bent continu verdrietig en je mist iemand ontzettend veel. Later merkte ik dat ik geen concentratie had voor dingen en heel snel afgeleid werd. Als ik terug was in mijn studentenkamer, wilde ik de hele dag verdrietig in bed liggen. Maar ook dat hoort erbij. Je mag ook dagen in bed liggen en huilen. Het verdriet wordt niet kleiner, maar je leven er omheen wordt weer groter en voller.”

De maak van de podcast

Het maken van de serie was niet altijd even makkelijk voor Emily. Ze had moeite met het tonen van geduld voor anderen in haar dagelijks leven. “Tijdens het rouwproces verdwijnen sociale vaardigheden soms, waardoor het moeilijk wordt om begrip en geduld op te brengen voor de kleinste dingen waar mensen over klagen. Het lijkt alsof de wereld om je heen stilstaat, terwijl jouw pijn alles overheerst." Emily vertelt dat mensen soms vergeten dat rouw geen rechte lijn is. “Rouw verloopt niet volgens een vast schema. Verdriet kan zelfs na een jaar heel prominent aanwezig zijn.”

Verwerken, verwerken en verwerken

De podcast werd voor Emily een manier om met haar eigen rouwproces om te gaan. “Het was een intensieve ervaring waarin ik niet alleen mijn eigen pijn verwerkte, maar ook veel leerde over rouw in het algemeen. Door met de podcast bezig te gaan, ben ik in het bad van rouw gaan zitten en daarmee leerde ik om te gaan met de pijn.

Ik had voor de podcast met een lotgenoot gesproken en hij verwoordde dat heel mooi. Rouw is een heel groot onderdeel van je dagelijks leven. In het begin is het een heel groot blok dat aanwezig is. Dat blok wordt niet kleiner, maar je krijgt meer ruimte eromheen om er weer een leven omheen te bouwen. Daar ben ik het mee eens: eerst is de rouw heel aanwezig, maar daarna krijg je ruimte om te leven, voor je baan, je studie en je vrienden.”

Je eigen weg vinden

Emily vindt het belangrijk dat iedereen zijn of haar eigen manier van rouwen vindt. “Mijn vader kon niet goed over de dood praten. Dat maakte het soms wel moeilijk om ermee om te gaan. Maar toen hij overleed, ben ik bij zijn kist gaan zitten en heb ik twee uur lang alles tegen hem gezegd wat ik ooit wilde zeggen. Dat luchtte op,” vertelt ze. “Vind een manier om afscheid te nemen en geef het tijd. Wees niet streng voor jezelf. Het verliezen van een dierbare is heel intens en het proces van rouwen is bij iedereen heel anders.”

Het Saxion StudentSupportCentre biedt voorzieningen om studenten zo succesvol mogelijk te laten studeren. Van coaching en individuele begeleiding tot trainingen en workshops over persoonlijke ontwikkeling, effectief studeren, taal en studiekeuze en van carrière tot sport en cultuur.