Samenwerking met Albanië over kwetsbare wijken
Kwetsbare buurten in steden. Overal in Europa zien we wijken waar onveiligheid, armoede, onaantrekkelijke openbare ruimte uitdagingen zijn. Maar hoe verschilt bijvoorbeeld een kwetsbare wijk in Deventer van een kwetsbare wijk in Tirana? Zijn er vergelijkbare oorzaken van de problematiek? Wat kunnen we van elkaar leren in de aanpak van complexe maatschappelijke kwesties? Gerry Stegeman van de academie ABRR is samen met het lectoraat Weerbare Democratie een Erasmus+ project over kwetsbare buurten gestart met drie universiteiten in Albanië.
Hoe is dit project over kwetsbare buurten tot stand gekomen? En waarom met Albanië?
Onze studenten en medewerkers zijn samen met de European University of Tirana, de Aleksander Moisiu University, en de Polytechnic University of Tirana de samenwerking en multidisciplinaire verkenning aangegaan. Kwetsbare buurten zijn broedplaatsen van sociaal-economische problematieken. Niet alleen Nederland kampt met stedelijke problemen. Ook in Albanië zijn de sociale verschillen tussen inwoners tijdens de COVID-19 pandemie toegenomen en dit is nog meer te zien in kwetsbare wijken.
De samenwerking met onze Albanese partners is via verschillende lijnen ontstaan. Via persoonlijk bezoek; contact met enkele internationale bedrijven; contact met ambassades. Alles kwam samen. Tijdens de pandemie hebben we heel veel online gedaan, nu zijn ook fysieke uitwisselingen en gezamenlijke projecten van studenten en docenten mogelijk.
Wat willen jullie graag bereiken met dit project?
Het begrijpen en ondersteunen van kwetsbare buurten in steden. Door met de ogen van anderen naar de problematiek te kijken, leer je veel. Zoals Joyce te Bos van het Lectoraat Weerbare Democratie benoemt: “Allerlei vanzelfsprekendheden voor ons, zijn in Albanië niet zo vanzelfsprekend.” En zo is het andersom natuurlijk ook.
We krijgen meer begrip voor elkaar en voor de complexe situatie in de steden. Vooral om met een interdisciplinaire bril te kijken naar de aanpak van de problematiek. Merieme Kame is student aan de Polytechnic University of Tirana. Zij kijkt terug op een leerzame tijd: “Ik heb zoveel geleerd van de integrale aanpak van stedenbouw in Nederland.”
Kun je een aantal resultaten benoemen?
In het project hebben we ethische dilemma’s uitgediept. Waarbij de aannames van professionals veel duidelijker werden en hoe die doorwerken in oplossingen die gekozen worden. We hebben gekeken naar veiligheid en bebouwing, maar ook naar inclusie. Hoe werkt de wijk voor mensen met beperkingen? Ook digitale invloeden en gevolgen van migratiestromen hebben we onderzocht.
Vanuit onze eigen expertise werkten we aan opdrachten met het lokale werkveld. Soms was dat de wijkmanager, of de gemeente, soms een architect, een projectontwikkelaar, een vrijwilligersorganisatie of een afvalverwerker. We kregen echt een kijkje in de keuken bij onze partners en het werkveld hier en daar.
Waar ben je het meest trots op?
Op de openheid van de studenten. En dat ze elkaar vinden als personen. Ik kreeg in de zomervakantie foto’s van onze Saxion studenten die samen met de studenten uit Albanië op vakantie waren. Dat is toch geweldig.
Waar ik ook trots op ben, zijn de toolboxen die studenten, begeleid door collega’s van Saxion en partners in Albanië, hebben ontwikkeld. Die kunnen goed toegepast worden bij wijkontwikkeling, het bevorderen van participatie door jongeren en bij trainingen voor professionals.
Hoe zag de samenwerking eruit? Hebben jullie elkaar regelmatig bezocht?
We werken veel online samen, maar we gaan ook bij elkaar op bezoek. Juist dat wederzijdse maakt het zo mooi. De fysieke bezoeken zijn altijd erg intensief, maar ook heel leerzaam. Je ziet docenten en studenten in een vergelijkbare situatie. En je ervaart de interculturele verschillen in een veilige setting.
We proberen altijd ons bezoek te combineren met andere activiteiten ter plekke om meer mee te krijgen van de samenleving. Denk aan de Peace Week, de Youth Climate Summit in Albanië of het Global Village Festival bij Saxion. Tijdens de bezoeken zien we elkaar ook tijdens evenementen, eten en drinken we samen. We hebben bijvoorbeeld samen het WK voetbal gekeken op het Skanderbeg square in Tirana. Zo ontstaat een persoonlijke band met elkaar. Een goede basis voor verdere samenwerking.
Inmiddels hebben we ook een Community of Practice ontwikkeld. Met een kleine vaste kern van medewerkers per universiteit, en een grotere groep mensen (studenten, medewerkers en professionals buiten de hogescholen) die betrokken zijn. Hier delen wij inzichten met elkaar en passen deze waar mogelijk toe.
We werken veel online samen, maar we gaan ook bij elkaar op bezoek. Juist dat wederzijdse maakt het zo mooi.
Hoe waren de reacties van studenten?
De programma’s in Albanië en bij Saxion lopen niet parallel. Dat vraagt aan alle kanten om flexibiliteit. Soms hebben de studenten een gezamenlijke opdracht. Soms lopen de opdrachten meer uiteen, maar uiteindelijk gaan ze elkaar te bevragen, elkaar van informatie voorzien, elkaar ondersteunen bij het ontwikkelen en uitzetten van enquêtes op de andere locatie.
Halverwege is er bijna altijd wat gedoe over waar het goed voor is en hoe het nu zit. Op het einde hoor ik dat niet meer. Dan is toch het geleerde en de ervaring bij 90% van de studenten erg positief.
Naast de hybride projecten doen studenten hun stage of minor in Albanië en komen er studenten voor onze uitwisselingsprogramma’s naar Saxion. Bestuurskunde student Jordi van Andel heeft in Tirana stagegelopen en kijkt terug op een unieke ervaring:
“Je krijgt te maken met een werkcultuur die anders is dan de Nederlandse. De verschillen zie ik niet als goed/beter of slecht/fout, maar in de context 'wat kunnen wij van elkaar leren?'. De vriendschappen die ik heb gemaakt, draag ik mijn hele leven mee. Ik kijk terug op een geweldig avontuur en ik zal iedereen willen aanbevelen om een half jaar in het buitenland te studeren of stage te lopen.”
Wat is jullie persoonlijke drijfveer om een internationaal project zoals dit te doen? Zijn er al nieuwe plannen?
Onze studenten en medewerkers komen door het project in contact met een land buiten de EU met een andere geschiedenis en een andere politieke situatie. Het maakt ze meer bewust van hun eigen opvattingen en situatie.
De samenwerking tussen mensen met verschillende achtergronden levert, naar mijn mening, altijd wat op. . De nieuwsgierigheid naar elkaar. Het afstemmen met anderen. Een andere cultuur ervaren. Juist door een band op te bouwen, kun je met elkaar verder en bijvoorbeeld ethische dilemma’s in kwetsbare wijken bespreekbaar maken.
Het project is een opstap voor verdere samenwerking. We proberen steeds nieuwe collega’s te betrekken die de studentengroepen begeleiden. Ook voor hen is het een nieuwe wereld. Verder zijn we bezig om het project te verdiepen en denken we richting verbreding met een focus op duurzame gebiedsontwikkeling. Via de partners kregen we weer contacten in Kosovo waarmee we een vervolgproject doen. We blijven dus actief in de regio West-Balkan.
Project Code: | 2022-1-NL01-KA171-HED-000073435 |
Action Type: | KA171-HED - Mobility of higher education students and staff supported by external policy funds |
Agency: NL01 - Nationaal Agentschap Erasmus+ Onderwijs Training |